Sulfaten: pro en contra

26 augustus 2024

Bron foto: www.deere.nl

De laatste decennia worden er veel sulfaten gebruikt in de landbouw, op sport- en golfbanen en bij grasvelden. De meest gekende zijn ijzer-, ammonium-, kalium-, koper-, mangaan- en magnesiumsulfaat. Professionele gebruikers zoeken hun toevlucht in deze vormen van bladvoeding omdat ze effectief en goedkoop zijn. Hoewel deze verbindingen verschillende voordelen bieden, zijn er ook aanzienlijke nadelen bij een overmatig gebruik. In dit artikel hebben we het over de voor-en nadelen van deze sulfaten en de impact van het gebruik op de bodemstructuur en plantengroei.

Enkele voordelen: 

ijzersulfaat: 

• levert ijzer aan de plant waardoor de cellen vergroten en de plant sterker wordt
• heeft een verzurende werking (pH-verlagend)
• werkt curatief tegen bepaalde grasziektes zoals fusarium en pythium
• vergroot de fotosynthese
• bestrijdt mos door zijn uitdrogende werking
• kleurt de grasplant donkergroen

ammoniumsulfaat (zwavelzuur ammoniak):

• biedt een directe bron van stikstof en is dus essentieel voor de groei van planten
• is pH-verlagend
• is ook strooibaar in kleine hoeveelheden
• is mosbestrijdend
• zorgt voor een groene kleur van de grasplant 

kaliumsulfaat:

• is cruciaal voor de waterhuishouding van de plant
• biedt weerstand tegen ziekte
• is pH-verlagend

kopersulfaat:

• is pH verlagend
• is belangrijk voor de enzymatische processen
• heeft een curatieve fungicidewerking tegen ziekte (dollarspot, fusarium en pythium)

mangaansulfaat:

• is pH-verlagend
• verbetert de opname van andere voedingstoffen
• heeft een fungicidewerking tegen fusarium

magnesiumsulfaat (bitterzout, epsomzout): 

• vergroot de fotosynthese van de plant
• is pH-verlagend
• zorgt voor de groene kleur van de plant

Nadelen van het regelmatig gebruik van sulfaten:

• zoutaccumulatie:

Een regelmatig gebruik van sulfaten kan leiden tot een zoutophoping in de bodem. Dat kan dan weer tot gevolg hebben dat de bodem hydrofoob (=waterafstotend) wordt en men veel vaker wetting agents zal moeten inzetten. Zouten verminderen ook de afwatering en creëren en/of verergeren anaerobe condities in de bodem.

• belemmerde voedingsopname:

De aanwezigheid van hoge zoutniveaus zal de opname van andere voedingsstoffen voor de plant belemmeren. Dit betekent dat boeren, tuinders, groundsmen en greenkeepers meer nutriënten zullen moeten toedienen om het gewenste resultaat te halen. Dit geeft hogere kosten en een grotere ecologische voetafdruk.

• afname van bodemgezondheid:

Overmatig gebruik van sulfaten kan de microbiële activiteit (bodemleven) in de bodem schaden. Minder nuttige micro-organismen veroorzaken een minder vruchtbare bodem en een zwakkere bodemstructuur. Dat laatste vertaalt zich op langere termijn in een zwakkere plantengroei.

• afhankelijkheid van wetting agents:

Door de hydrofobe condities die ontstaan door zoutaccumulaties en uitdroging van de toplaag, zullen er op geregelde tijdstippen wetting agents nodig zijn om het water in de bodem vast te houden. Dit brengt hogere kosten met zich mee en maakt het beheer van de bodem complexer.

• toename van capillaire breuken:

Capillaire breuken in de bodem zijn een gevolg van complexe interacties tussen zoutaccumulaties, veranderingen in bodemstructuur en hydrofobe condities.

• black layer:
  Is een fenomeen dat vaak voorkomt in bodems met een slecht afwateringssysteem, anaerobe afbraakprocessen, ophoping van organisch materiaal en de invloed van mineralen zoals voornamelijk ijzer. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de bodemgezondheid en de groei van de grasplant. De beschikbaarheid van zuurstof en water in de bodem wordt immers belemmerd door ophoping van zouten die afkomstig zijn van het overmatig gebruik van sulfaten.  

Conclusie:

Over ’t algemeen kunnen deze sulfaten de bodemconditie verbeteren. Hun invloed op hydrofobe condities hangt echter sterk af van de toepassing, de gebruikte hoeveelheid en de bodemkenmerken. Een overdaad kan leiden tot verzuring van de bodem en andere negatieve gevolgen zoals hierboven vermeld staan. Het is belangrijk om de juiste balans en toepassing van deze sulfaten te overwegen om een evenwichtige bodemstructuur en gezonde plant te behouden.