Mos in gazon

25 januari 2025

Naast onkruiden en klavers is mos over het algemeen een doorn in het oog voor veel gazonliefhebbers. Wereldwijd zijn er meer dan 45000 soorten mos te vinden in weides, gazons, bossen, gebouwen en zelfs in woestijnen. In België en Nederland vinden we een 500-tal soorten. In tegenstelling tot andere planten heeft mos geen echte wortels, noch stengels of bladeren. In een eerder blogartikel heb ik het al gehad over lichen, wat niet te verwarren is met mos. De mossen die voorkomen in onze gazons zijn voornamelijk haarmossen, deze vallen onder de verzameling ‘Bryophyta’. Dit is een groep niet-vasculaire planten, dus planten die voedingstoffen opnemen door diffusie. Deze planten hebben geen vaatweefsel waardoor water en voedingsstoffen worden opgenomen door de omgeving en dus niet door wortels. Wat ook verschillend is van andere planten is dat mossen net als lichen en schimmels zich voortplanten via sporen en niet door zaden.
Omdat ik het vorige maand in het blogartikel over kalken heb gehad, lijkt het mij nu het moment om de ‘misvatting van kalken tegen mos’ recht te zetten. Men denkt vaak dat mos een gevolg is van een te zure bodem, maar vaak is dit niet het geval. Mos groeit in gazons omwille van verschillende redenen:

• Schaduw: wanneer er te weinig zonlicht is door bomen, planten en gebouwen. Mos zou daardoor de overhand kunnen krijgen boven het gras.
• Slechte drainage: mossen hebben een hoge vochtigheid nodig om te kunnen groeien. Wanneer de toplaag moeilijk doorlaatbaar wordt en water langdurig blijft staan, is dit een ideale groeiplaats voor mos.
• Zure bodem: mos groeit vaak beter in bodems met een lage pH
• Slechte bodemstructuur: een verdichte of gecompacteerde bodem kan de groei van gras belemmeren waardoor het mos de kans krijgt zich te vestigen.
• Ondervoeding van de bodem: wanneer de bodem arm is, zal gras moeilijk groeien en kan mos zich gemakkelijker ontwikkelen.
• Naaldbomen: de naalden kunnen de luchtvochtigheid in hun omgeving verhogen. Wanneer deze naalden vallen, kunnen ze een vochtige ondergrond creëren en nadat ze gaan ontbinden, de bodem verzuren. 

Wat kan je er tegen doen?

• Doe een bodemanalyse om te kijken of de bodem effectief een lage pH heeft en hoe het gesteld staat met de nutriënten. Ga kijken of het nodig is om te bekalken of niet.
• Check met een penetrometer of er sprake is van verdichting. Overweeg dan of een penbeluchting voldoende is of dat er effectief drainage moet aangelegd worden, eventueel in combinatie met een penetrant. Deze laatste zorgt ervoor dat water sneller verdringd wordt naar diepere lagen waardoor de toplaag droger wordt.
• Verticuteren in voorjaar en nazomer
• Doorzaaien met de juiste grasrassen (zie blogartikel 26 februari 2024). Er bestaan schaduwgrassen en rassen die beter gedijen in een omgeving met lage pH. 
• Je kan ijzersulfaat (2 soorten), -humaat en -citraat inzetten. Deze vormen van ijzer kunnen op langere termijn de groei van mos verminderen. Vaak wordt er alleen ijzersulfaat gebruikt maar timing is hier heel belangrijk. Ga je dit toepassen in de winter of herfst weet dan ook dat de groei van gras minimaal is. Ijzersulfaat werkt niet zo lang, waardoor mos gemakkelijker terugkomt. Ijzerhumaat daarentegen werkt langer daarom vind je vaak wintermeststoffen waar deze 2 soorten ijzer samen inzitten. Ben je op zoek naar dergelijke meststoffen? Laat je goed inlichten bij je leverancier, vertegenwoordiger of adviseur 

Tip

Ben je ooit verdwaald in een bos en heb je geen kompas bij de hand, kijk dan naar de bomen, de kant waar de mosgroei het meest is, is de kant van het noorden!