Volgens burgemeester Marion Dhur is het woord ‘samenwerking’ in het Duitstalige Burg-Reuland van cruciaal belang. Reden is dat deze Belgische gemeente relatief weinig inkomsten heeft, maar wel een flink openbaar domein van bijna 11.000 hectare. De ‘Bauhof’ heeft veertien medewerkers die het werk amper aankunnen. Vandaar dat het beleid van de gemeente voor de komende […]
Volgens burgemeester Marion Dhur is het woord ‘samenwerking’ in het Duitstalige Burg-Reuland van cruciaal belang. Reden is dat deze Belgische gemeente relatief weinig inkomsten heeft, maar wel een flink openbaar domein van bijna 11.000 hectare. De ‘Bauhof’ heeft veertien medewerkers die het werk amper aankunnen. Vandaar dat het beleid van de gemeente voor de komende jaren erop gericht is om zo veel mogelijk eigen inwoners in te zetten, om zo de openbare ruimte op orde te houden.
Als we aankomen bij het gemeentehuis van Burg-Reuland in het Duitstalige deel van Belgie worden wij hartelijk ontvangen door burgemeester Marion Dhur. Burg-Reuland is een van de gemeentes in ons land met een grote oppervlakte, maar een laag aantal inwoners. De oppervlakte van Burg-Reuland bedraagt maar liefst 10.900 hectare en het inwoneraantal is slechts een kleine vierduizend inwoners. Daarbij is het ook nog eens zo dat circa zestig procent van de inwoners van deze Duitstalige gemeente in Luxemburg werkt (waar de belastingen laag zijn natuurlijk), waardoor Burg-Reuland zelf relatief weinig (belasting)inkomsten heeft. Volgens Dhur is het met deze oppervlakte van de gemeente met ook nog eens maar liefst 26 dorpjes geen sinecure om dit allemaal goed te onderhouden. En dat geldt zowel voor de bebouwde kom als het grote buitengebied. Dhur, lachend: ‘Wij zijn een gemeente met heel veel rijke inwoners, maar als gemeente zelf profiteren wij daar weinig van.’ Ook krijgt Burg-Reuland daardoor minder financiële middelen van de Duitstalige Gemeenschap. Een deel van de inkomsten komt uit de bosbouw, want de gemeente heeft relatief veel bossen. Ook krijgt Burg-Reuland een zogeheten ‘vereffeningsbedrag’ van Luxemburg, omdat het veel minder belastinginkomsten heeft aangezien zo veel bewoners in Luxemburg werken.
De fusiegemeente is vernoemd naar de kasteelruïne Burcht Reuland die in Burg-Reuland staat. Het gemeentehuis staat echter nog in Thommen. Dat komt omdat de gemeente Thommen in de jaren zeventig opgeheven werd en de fusiegemeente Burg-Reuland werd gevormd. De gemeente wordt gerekend tot de Belgische Eifelstreek. In de zuidoostelijke uithoek van de gemeente is het bekende drielandenpunt gelegen van België, Duitsland en het Groothertogdom Luxemburg.
De locatie van kasteel Burcht Reuland was reeds in het jaar 1000 in gebruik. Op de plek van de huidige kasteelruïne hadden de Romeinen een solide fort gebouwd. In de 13e eeuw was er een ringmuur aanwezig die door een gracht was omgeven, en een toren daarvan bestaat nog steeds in de noordwesthoek van de ruïne. In de 14e eeuw werd de ringmuur opnieuw opgebouwd en werd de wachttoren opgetrokken. Het kasteel veranderde door de eeuwen heen verschillende keren van eigenaar, en in 1794 werd het door Franse troepen verwoest.
Tot aan de Eerste Wereldoorlog en tijdens de Tweede Wereldoorlog was Burg-Reuland Duits gebied. Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werd het gebied toegewezen aan België. De gemeente heeft altijd veel agrarische bedrijven gehuisvest. In de jaren zeventig en tachtig begon het toerisme op te komen. Veel toeristen kwamen uit België en Nederland en kochten een tweede huis in de gemeente, volgens Dhur. Ze ziet nu de ontwikkeling dat sommige van deze mensen met een tweede huis het dermate prettig wonen vinden, dat ze zelfs verhuizen naar Burg-Reuland. Verder ziet ze dat steeds meer jonge gezinnen zich in de mooie Eifelgemeente vestigen. Burg-Reuland lijkt afgelegen te liggen in de uiterste zuidoosthoek van ons land, maar dat valt mee. Binnen een straal van een paar kilometer bevinden zich ziekenhuizen, grote inkoopcentra en ook veel bouwbedrijven.
Ook heeft Burg-Reuland nog wat inkomsten van zijn industrieterrein van vijf hectare. Maar volgens Dhur is het niet de bedoeling om veel grote bedrijven naar de Eifelgemeente te halen. ‘Wij willen op ons industrieterrein bij voorkeur handwerkbedrijven en kleinere ondernemingen. Het is de ambitie van onze gemeente om dat soort bedrijven binnen te halen de komende jaren. Daarnaast willen we het toerisme stimuleren en, als het kan, jonge gezinnen verwelkomen. Op die manier hopen we de levensstandaard in Burg-Reuland op peil te houden.’
Burg-Reuland organiseert veel evenementen, zoals ieder jaar in juli het Middeleeuws Festival dat – uiteraard – in de burcht van Burg-Reuland gehouden wordt. Ook worden er cultuurevenementen georganiseerd zoals concerten van muziekverenigingen, een carnavalparade, theateravonden, kermisevenementen enzovoort. De Eifelgemeente heeft twee grote campings binnen haar gemeentegrenzen en verschillende hotels en restaurants. Een toeristische must-do is de beroemde mountainbikeroute Stoneman Arduenna, waarmee je door het idyllische landschap van de Oostkantons kunt fietsen. Is voor sommige gemeentes in ons land de grens qua toerisme bereikt, Burg- Reuland heeft nog ruimte.
De gemeente heeft ook een Lokale Commissie voor Plattelands- ontwikkeling (ÖKLE), een adviesorgaan dat de bevolking van de gemeente vertegenwoordigt, en benoemd wordt door de gemeenteraad. Bij de uitvoering van de projecten van het Gemeentelijk Programma voor Plattelandsontwikkeling (KPLE) vormt deze commissie een schakel tussen de beleidsverantwoordelijken en degenen die verantwoordelijk zijn voor de inwoners van de gemeente. Met dit doel stelt de ÖKLE elk jaar een werkprogramma op, waarin de onderwerpen en projecten van de KPLE worden opgesomd die door de ÖKLE kunnen worden opgepakt of ter implementatie aan de gemeenteraad kunnen worden voorgesteld. Daarnaast kan fr ÖKLE, in afstemming met de gemeente, de vorming van project- of themaspecifieke werkgroepen stimuleren en indien nodig locatiebezoeken uitvoeren of deskundigen uit verschillende vakgebieden uitnodigen.
Zo is in het geval van het dorpje Ouren de situatie al zo dat de inwoners een bedrag krijgen van de gemeente en ze in ruil daarvoor zelf als bewoners de buitenruimte op orde houden. Dhur: ‘Daarbij gaat het dan vooral om maaiwerkzaamheden en onkruidbestrijding. Wij zijn nu als gemeente met een aantal andere dorpen in gesprek om tot eenzelfde model te komen als in Ouren. Dus meer samenwerking met onze inwoners en meer verenigingsinitiatieven, met als doel om alles betaalbaar te houden. In veel gevallen betaalt de gemeente het materiaal dat de inwoners gebruiken en de inwoners zelf doen het werk.’
Huisafval ophalen blijft wel centraal geregeld, dat doet de Waalse intercommunale Idelux. Maar ook de vuilnisbakken moeten natuurlijk overal geleegd worden en dat doen gemeentearbeiders dan weer zelf. Burg-Reuland heeft ook nog andere samenwerkingsverbanden. Zo wordt er met vier andere gemeentes samengewerkt op vlak van politie en met acht andere gemeentes wat de brandweer betreft.
De Bauhof (gemeentewerf) van Burg-Reuland zit sinds de jaren negentig in het dorpje Grüfflingen en stelt veertien personen tewerk. Vanwege het kleine aantal medewerkers werkt de gemeente samen met de instelling ‘Hof Peters’ uit Emmels. Daar werken mensen met een beperking en de gemeente heeft een dienstverleningscontract aanbesteed dat betrekking heeft op een groot deel van het onderhoud van de openbare ruimte, met name het onderhoud van groenvoorzieningen.
In de Eifelstreek is de RAVeL-Vennbahn een begrip, maar de randen daarvan moeten natuurlijk wel gemaaid worden. Dit maaiwerk wordt binnen Burg-Reuland uitgevoerd door landbouwers. De bermkanten in het buitengebied van de gemeente, die in ons land door veel gemeentes worden uitbesteed aan aannemers, worden in het geval van Burg-Reuland door gemeentearbeiders zelf uitgevoerd. Zo heeft de gemeente onder meer een Deutz-Fahr tractor met een Vandaele- maaier.
Kleinere projecten betaalt de Duitstalige gemeente zelf, zoals bijvoorbeeld het repareren van de waterleiding. Bij grotere projecten betalen de Duitstalige gemeenschap en het Waalse Gewest mee, zoals bij de bouw van scholen, carpoolparkeerplaatsen en co- workingplaatsen en het onderhoud van landbouwwegen. Verder is de gemeente bezig om alle gebouwen te verduurzamen. Zo worden onder meer de Bauhof en alle scholen van zonnepanelen voorzien. Elektrische auto’s, busjes of andere elektrische voertuigen heeft Burg-Reuland nog niet aangeschaft. De reden daarvoor is volgens de burgemeester dat de gemeente te heuvelachtig is (vaak hellingen met ruim tien procent hellingsgraad), en met volle aanhangers erachter hebben de elektrische auto’s en busjes van nu nog te weinig trekkracht om zulke hellingen te bedwingen. Tot slot is hun actieradius in zo’n grote gemeente als Burg-Reuland eenvoudigweg te klein. ‘Anders blijft ons personeel continu opladen’, aldus Dhur.
Omdat Burg-Reuland een grote gemeente is, heeft ze veel begraafplaatsen, kerken en kapellen. In totaal gaat het om veertien begraafplaatsen en twintig kerken en kapellen. Alle grond rondom deze gebouwen moet natuurlijk door de gemeente onderhouden worden. Daarom schaft ze regelmatig nieuwe machines aan. Zo is in 2019 een nieuwe Liebherr-graafmachine gekocht, en in 2021 een nieuwe Caterpillar-minigraafmachine.
Bij ons bezoek was een deel van het machine- en wagenpark in actie te zien omdat op dat moment de waterleiding in Stoubach aan reparatie toe was. Bij deze reparatiewerkzaamheden worden onder meer een Scania-vrachtwagen met kipbak, een Case 590 Super-graaflaadcombinatie, een Volkswagen Caddy en een Weber- trilplaat ingezet. De gemeente zet bij haar werkzaamheden ook twee bakwagenmodellen van de Renault Master in, allemaal dieselmodellen. Ook heeft ze een Mercedes-Benz Sprinter met verhoogde ophanging en vierwielaandrijving. Deze Sprinter wordt speciaal ingezet voor de ‘winterdienst’ omdat dit voertuig onder alle weersomstandigheden (vooral in de sneeuw) door het terrein kan rijden. Vrijwel alle kleinere toestellen zijn van het merk Stihl en voor het precisiemaaiwerk zet de Eifelgemeente Duitse SABO-maaimachines in.§