Veiligheid en kennis rond kettingzaagbroeken

20 november 2024
Jan Maes
Jan Maes

De herfst markeert het begin van het nieuwe kettingzaagseizoen. Dit is de tijd waarin veel professionals en hobbyisten zich voorbereiden op diverse zaagklussen. Naast een goed onderhouden kettingzaag en een solide werktechniek is het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), zoals een kettingzaagbroek, essentieel om veilig te werken. Maar hoe zit het nu precies met die veiligheid? In dit artikel duiken we in de wereld van de kettingzaagbroeken en hun beschermingsklassen.

Wat is veiligheid?

Veiligheid wordt door verschillende factoren beïnvloed, en de ene hebben we als gebruiker al meer in de hand dan de andere.

  • Onderhoud en inspectie

Het regelmatig onderhouden en controleren van je kettingzaag is cruciaal. Een goed functionerende machine voorkomt immers ongelukken.

  • Opleiding en ervaring

Kennis en ervaring zijn net zo belangrijk als de juiste uitrusting. Want zonder goede opleiding loop je meer risico’s.

  • Veiligheidsvoorzieningen op de machines

Hoewel deze niet alles kunnen voorkomen, dragen ze bij aan je veiligheid.
Als deze drie factoren in orde zijn, dan is al minstens 80% van de risico’s ingedekt.

  • PBM’s (persoonlijke beschermingsmiddelen)

De juiste beschermende kleding is essentieel, maar deze biedt alleen bescherming tegen restrisico’s. Dit zijn risico’s waar je als gebruiker geen invloed op hebt, maar die je wel kunt beperken met de juiste uitrusting.

80% van je veiligheid zit in regelmatig onderhoud en kennis van zaken en 20% bestaat uit restrisico’s: alles waar jij als operator geen invloed op hebt, maar waartegen je jezelf enkel kunt beschermen.

Verschillende beschermingsklassen en types

Om de juiste kettingzaagbroek te kiezen, moet je de beschermingsklassen en types begrijpen. De beschermingsklasse geeft aan tegen welke snelheid van de ketting de broek bescherming biedt. De beschermende klasse 1 slaat hier op de nominale kettingsnelheid van 20 m/s.

‘Als je volgas met een draaiende ketting richting je been werkt, is de kans groot dat er iets mis is met je werktechniek.’

Het belang van kettingsnelheden en beschermende zones

Klasse

Maximale kettingsnelheid (m/s)

Klasse 0

16 m/s

Klasse 1

20 m/s

Klasse 2

24 m/s

Klasse 3

28 m/s

Kettingsnelheden zijn cruciaal voor de veiligheid. De maximale kettingsnelheid wordt bereikt bij volgas, zonder belasting, terwijl de nominale snelheid de snelheid onder belasting is. De meeste kettingzagen draaien onder belasting niet sneller dan 20 m/s. Daarom is veiligheidskleding van Klasse 1 Type A, naast een goed onderhouden machine en een goede werktechniek, voldoende om veilig te werken.

7-tands voor .325”

Max. kettingsnelheid volgens ISO 11681

25,6 m/s

Kettingsnelheid bij maximaal vermogen

19,3 m/s

 

Kettingtype

Oregon 95TXL

Kettingsnelheid bij het maximale motertoerental

25,6 m/s

Kettingsnelheid bij maximaal motorvermogen

20,2 m/s

 

Type
Bescherming
Type A
180° vooraan + 5 cm naar links op 
beide benen
Type B
Voorzaagchaps (voorbindbroeken)
Type  C
Volledigrondom rond 360°

Bron : SIP Protection

‘Het gebruik van beschermende uitrusting die qua veiligheidsklasse hoger ligt dan minimaal vereist, kan leiden tot ongemak en zelfs een verhoogd risico op ongevallen.’

Tips voor een veilig gebruik van een kettingzaagbroek

  1. Regelmatige controle: controleer je broek en je andere PBM’s regelmatig op schade. Een beschadigde broek biedt niet de volledige bescherming.
  2. Geen herstellingen: voer geen reparaties uit aan een kettingzaagbroek. Het is beter een nieuwe broek te kopen dan risico’s te nemen met een gerepareerde broek.
  3. Correct drogen: droog je broek ondersteboven om te voorkomen dat de beschermende vezels uitzakken.
  4. Informeer je: alle info, wasvoorschriften en CE-certificaten zijn terug te vinden in de ingenaaide etiketten in de broek.

Alle info, wasvoorschriften en CE-certificaten zijn terug te vinden in de ingenaaide etiketten in de broek.

Liever dit dan een snijwonde.

‘Het middel of PBM is nog altijd minder erg dan de kwaal.’

Misverstanden over PBM’s

  • Handschoenen met zaagbescher- ming: niet nodig! Een kettingzaag bedien je altijd met beide handen, waardoor de kans op een ongeluk met je handen minimaal is.
  • Vest met zaagbescherming: niet nodig voor grondwerkzaamheden. Alleen in specifieke situaties, zoals werken op hoogte, kan een beschermende vest zinvol zijn.
  • Maximale kettingsnelheid: kies je beschermende kleding op basis van de nominale snelheid, niet de maximale. Klasse 1 Type A voldoet meestal.
  • Minimum aan PBM’s is enkel een zaagbroek: de minimale PBM’s tijdens het werken met een kettinzaag zijn helm met vizier en gehoorbescherming (niet ouder dan 5 jaar), lange mouwen, handschoenen, zaagbroek met juiste pasvorm (Klasse 1 Type A) en zaagschoenen of laarzen (S3, Klasse 1). Alle overige PBM’s worden tijdens de LMRA (Last Minute Risk Assessment) besproken.

De PBM’s dekken 20% van de risico’s af.

Conclusie

Het nieuwe kettingzaagseizoen brengt veel werk en uitdagingen met zich mee. Door het juiste gebruik van beschermende kleding, gecombineerd met goede werktechnieken en regelmatig onderhoud van de kettingzaag, kan je het risico op ongevallen aanzienlijk verminderen. Onthoud dat een hogere beschermingsklasse geen vervanging is voor een goede opleiding en veilige werkmethoden. Blijf alert, blijf getraind en zorg goed voor je uitrusting om een veilig en productief seizoen te hebben.

‘Jezelf gezond houden is een van de meest rendabele keuzes die je kunt maken voor jezelf, je werkgever of je bedrijf.’

Blijf op de hoogte!

Volg ons via het GreenTechPower-magazine en bekijk onze video’s op YouTube via Jan Maes Outdoor Training voor meer tips en inzichten over veilig werken met kettingzagen.
Aankomende video’s via de GTP-socials:

  • Minimum vereiste PBM’s bij het werken met een kettingzaag
  • Zaagbroeken en benzinekettingzagen
  • Zaagbroeken en accukettingzagen
  • Nominale kettingsnelheden bij accukettingzagen

‘Veiligheid begint met kennis en de juiste toepassing van beschermingsmiddelen. Zorg ervoor dat je altijd goed geïnformeerd bent en de juiste PBM’s gebruikt.’ 

Ook interessant voor jou