Zo zou het altijd moeten zijn als je goederen vervoert: vast en zeker! De realiteit is vaak echter anders. Te vaak worden allerlei goederen of machines vervoerd zonder dat ze stevig vaststaan. De gevolgen kunnen zeer groot zijn. Ofwel kan de lading gaan schuiven, ofwel het voertuig beschadigen, ofwel komt de lading op de weg terecht.
Bovendien zal bij een controle door de politie of wegeninspecteurs van de overheid een boete worden gegeven of een overtreding worden vastgesteld. Niemand wil dat meemaken. Daarom is een gewaarschuwd man of vrouw er twee waard.
Tijdens het rijden op de weg is een lading onderhevig aan verschillende krachten. Zo is er een voorwaartse kracht die ontstaat wanneer je remt met de wagen en de lading dus naar voor wil schuiven. De maximale kracht die dan kan ontstaan is 0,8 keer het gewicht van de lading. Zijdelings kan er een kracht ontstaan tijdens het nemen van een bocht van 0,5 keer het gewicht van de lading. Ten slotte is er ook nog een achterwaartse kracht die ontstaat bij het vertrekken van het voertuig of bij het accelereren. Deze bedraagt ook 0,5 keer het gewicht van de lading.
De bedoeling bij ladingzekerheid is dat wordt voorkomen dat die bewegingskrachten de lading doen verschuiven. Een eerste belangrijk punt is dat de laadvloer een hoge wrijvingscoëfficiënt heeft. Een droge houten vloer heeft een hoge wrijvingscoëfficiënt waar de lading moeilijk op schuift terwijl een natte metalen vloer een lage wrijvingscoëfficiënt heeft. Hier zal de lading wel gemakkelijk op schuiven. Om de wrijvingskracht te verhogen op eender welke vloer kan je antislipmatten aanbrengen tussen de lading en de laadvloer.
Er bestaan eigenlijk drie methoden om een lading te zekeren. Fixeren van lading
Fixeren van lading
Bij het fixeren van lading is het de bedoeling om de laadruimte volledig vol te zetten met lading. Het kopschot, de zijwanden en de achterwand zorgen ervoor dat de lading niet zal schuiven. Die moeten natuurlijk stevig genoeg zijn om de krachten die bij het remmen, vertrekken en het nemen van bochten ontstaan op te vangen. Als er nog ruimte vrij is tussen de lading kan die opgevuld worden met luchtzakken of de lading kan geblokkeerd worden met een staaf die opgespannen wordt tussen de zijwanden. Het zal duidelijk zijn dat deze techniek eerder is bedoeld voor gesloten vrachtwagens die palletten of uniforme zaken vervoeren. Bij deze techniek worden geen spanbanden gebruikt.
Neersjorren van lading
Bij het neersjorren van de lading worden één of meerdere spanbanden over de lading aangebracht om de lading met een bepaalde kracht tegen de laadvloer te drukken. Door die drukkracht ontstaat er een grote wrijvingskracht die zorgt dat de lading niet kan verschuiven. Bij deze techniek is het ten zeerste aan te raden om antislipmatten te gebruiken. Door met de ratel de spanband op te spannen oefen je een spankracht uit op de lading. De kracht die een spanband hierbij maximaal kan maken staat op het etiket en wordt weergegeven door de STF-waarde (Standard Tension Force).
Diagonaal sjorren van lading
Bij het diagonaal sjorren hebben we eigenlijk 4 spanbanden of kettingen nodig, die de lading dan letterlijk aan de ketting leggen. Door de 4 sjormiddelen op deze manier aan te brengen, zoals bij de graafmachine op de figuur, kan de lading niet vooruit, niet achteruit en niet zijdelings bewegen. De sterkte van het sjormiddel is hier bepalend. Die sterkte wordt op een spanband weergegeven door de LC-waarde.
Een lading maken we vast met ofwel spanbanden ofwel kettingen. Deze moeten speciaal hiervoor gemaakt zijn zodat de gebruikers en de personen die controle doen (politie, wegeninspecteurs …) kunnen nagaan hoe sterk de sjormiddelen zijn of hoeveel kracht ze kunnen ontwikkelen als ze met de ratel worden opgespannen. Deze informatie staat op het etiket van de spanband of het metalen plaatje van de ketting. Wanneer een etiket van een spanband of een metalen plaatje van een ketting niet meer aanwezig of onleesbaar is, zal dat meestal tot een boete leiden. Het zal duidelijk zijn dat het zekeren van een lading met een gewoon touw dus niet aangewezen is.
Hoeveel spanbanden of hoe sterk de spanbanden moeten zijn, is nog een ander paar mouwen. Strikt genomen moet dat berekend worden met een formule. Het zou ons te ver leiden om dat allemaal uit de doeken te doen, maar op een aantal websites of via een app op je smartphone kan je dat berekenen.
In de Belgische wegcode zijn een aantal artikelen opgenomen in verband met ladingzekerheid. De belangrijkste zijn art. 45 en art. 45bis. In artikel 45 staan verschillende regels voor iedereen die met eender welk voertuig een lading vervoert. Dat betekent dat die ook gelden voor elke burger die met z’n personenwagen of aanhangwagen iets vervoert. Artikel 45bis is speciaal bedoeld voor alle vrachtwagens. Vanaf 2015 zijn de gewesten bevoegd voor de regelgeving in verband met ladingzekerheid en ook de boetes die daaraan verbonden zijn. In de bovenstaande artikelen zijn per gewest een aantal andere accenten gelegd, maar in grote lijnen zijn ze gelijk gebleven. Ook heeft de Vlaamse regering in navolging van de Europese richtlijn 2014/47/EU een besluit uitgevaardigd op 2 maart 2018 in verband met technische controles langs de weg. De bedoeling is om vrachtvervoer veel meer te controleren op technische mankementen en ladingzekerheid. Het gaat hier voornamelijk om vrachtwagens en hun aanhangwagens met een maximaal toegelaten gewicht van meer dan 3,5 ton. In dit besluit staat uitdrukkelijk vermeld dat naast politiemensen ook wegeninspecteurs van het Agentschap Wegen en Verkeer deze controles kunnen uitvoeren en tot een onmiddellijke inning kunnen overgaan. In dit besluit wordt verwezen naar de wegcode, met name naar artikel 45bis dat dus specifiek handelt over zwaardere vrachtwagens zoals hierboven vermeld.
In bijlage 6 van het besluit van de (Vlaamse) regering is een hele lijst opgenomen van punten waarvoor een boete kan worden opgelegd. De lijst is indrukwekkend en de bedragen van onmiddellijke inning kunnen oplopen tot € 1.000. Let wel, het gaat dus enkel over lading van de zwaardere vrachtwagens. Een overzicht vind je op https://www.vlaanderen.be/boetes-ladingzekering-wegvervoer
Dit artikel geeft in grote lijnen een inkijk in de regelgeving en gebruiken in verband met ladingzekerheid. Heb je nood aan een degelijke opleiding over ladingzekerheid, neem dan contact op met Inverde via info@inverde.be
Artikel 45. Lading van de voertuigen: algemene voorschriften
45.1. De lading van een voertuig moet zodanig geschikt zijn dat ze bij normale wegomstandigheden:
45.2 (Brussels Hoofdstedelijk Gewest). De ladingen van graangewassen, vlas, stro, paarden- of veevoeder in bulk of in balen, moeten overdekt worden met een dekzeil of met een net. Deze bepaling geldt echter niet voor vervoer binnen een straal van 25 km van de plaats van lading, voor zover het niet langs een autosnelweg geschiedt.
45.2 (Vlaams Gewest). De ladingen van graangewassen, vlas, stro, paarden- of veevoeder in bulk of in balen, moeten overdekt worden met een dekzeil of met een net.
Zijn hiervan echter vrijgesteld:
45.2 (Waals Gewest). De ladingen van graangewassen, vlas, stro, paarden- of veevoeder in bulk of in balen, moeten overdekt worden met een dekzeil of met een net.
Deze bepaling geldt echter niet voor:
1. vervoer binnen een straal van 25 km van de plaats van lading, voor zover het niet langs een autosnelweg geschiedt;
2. vervoer van ladingen waarbij geen stof of deeltjes vrijkomen ten gevolge van de luchtdrukgolf.
45.3. Bestaat de lading uit lange stukken, dan moeten deze onderling en ook aan het voertuig zo stevig vastgemaakt worden dat zij bij het schommelen niet buiten de grootste zijomtrek van het voertuig komen. 45.4. Al wat dient om de lading vast te maken of te beschutten moet in goede staat zijn en correct worden gebruikt.
Elk onderdeel dat de lading omsluit, zoals een ketting, een dekzeil, een net, enz. moet de lading nauw omsluiten.
45.5. De bestuurder van het voertuig moet de nodige maatregelen nemen om te voorkomen dat de lading, alsmede al wat dient om de lading vast te maken of te beschutten, door lawaai de bestuurder zou hinderen, het publiek ongemak aandoen of de dieren doen schrikken. 45.6. Indien zij- of achterdeuren bij uitzondering moeten openblijven, moeten zij zodanig vastgezet worden dat zij niet uitsteken buiten de grootste zijomtrek van het voertuig.
45.7 (enkel Vlaams Gewest). Als het voertuig uitgerust is met een uitschuifbare inrichting ter ondersteuning van de lading, mag deze enkel uitgeschoven worden wanneer het voertuig geladen is.
Bron: https://www.wegcode.be/nl/ regelgeving/ 1975120109~hra8v386pu#rc6egqahaf
Koen Pans is instructeur bij Inverde.