Vader en moeder Clarysse-De Wilde begonnen in 1988 in bijberoep met snoeien, bosontginning en groenzorg. In 2000 was de zaak zodanig uit haar voegen aan het barsten dat ze de stap naar een fulltime onderneming waagden. De zonen Mathieu en Michiel kwamen in 2007 respectievelijk 2009 in de zaak. Dat was het moment om stevig te gaan doorgroeien met grote(re) projecten met de focus op bosbouw. We hadden een gesprek met Mathieu Clarysse die ons een rondleiding gaf op het bedrijf annex houthandel in het Oost-Vlaamse Waasmunster.
Mathieu Clarysse: ‘Onze ouders zijn destijds begonnen met het traditioneel groenonderhoud, maar daar zijn we ondertussen van afgestapt. Alles waarmee we de tuinaannemer concurrentie zouden kunnen aandoen, hebben we achterwege gelaten. We willen op die manier graag dat zij ook naar ons doorverwijzen voor werken die op onze leest geschoeid zijn. Hetzelfde voor bermmaaien, dat laten we liever over aan de anderen. En als er dan speciale bosontginningsprojecten zijn, zijn deze aannemers ook rapper geneigd naar ons te komen. We hebben bijna 10 jaar dag en nacht met z’n vieren gewerkt: vader, moeder, mijn broer en ikzelf. In 2015 hebben we onze eerste werknemer aangenomen. We zijn ondertussen VCA-gecertificeerd en hebben een vast personeelsbestand van 4 man dat in functie van het werk wordt uitgebreid met 3 freelancers in de winter.’
Mathieu: ‘Op het vlak van bosontginning en het valoriseren van hout hebben we de laatste jaren een stevige reputatie opgebouwd. In de boomverzorging hebben we iemand aangeworven die zich puur toespitst op het aspect verzorging waardoor deze tak zich nog verder uitbreidt. Om de vraag daar aan te kunnen, werken we nu al met verschillende zelfstandige treeworkers samen. Zelf heb ik ook avondschool boomverzorging gedaan, louter om te weten wat het is. De finesse van de job laat ik graag over aan onze treeworkers.’
We hadden met Mathieu en Michiel Clarysse afgesproken op een werf in de Gentse haven waar twee bomen uit veiligheidsoverwegingen moesten worden ‘verwijderd’. De aard van het karwei en de risico’s tonen duidelijk dat je als team echt wel op elkaar ingespeeld moet zijn.
Mathieu: ‘Wij, als machinemens in de bosontginning, zitten in een andere energie: het moet vooruitgaan eens we in onze drive zitten. Met mijn broer en vader zijn we zo op elkaar ingespeeld dat het vanzelf loopt … tegen een sneltreintempo. Daar kijken buitenstaanders geregeld van op. Dat op mekaar ingespeeld zijn en op elkaar kunnen vertrouwen is heel belangrijk in onze job. We zitten in een risicovol beroep en gezond verstand en alert zijn op de gevaren zorgen ervoor dat we veilig kunnen werken. Onze eerste werknemer is nog altijd in dienst en kent ook het klappen van de zweep. Zulke mensen moet je hebben en dan pas kun je anderen beginnen opleiden. Het samenstellen van een goed team in onze sector is niet zo simpel: het werk vraagt inzicht, speciale karakters en kennis.’
Ondertussen zit er ook iemand fulltime op kantoor. De administratie opvolgen en het papierwerk zijn in deze sector steeds belangrijker aan het worden. ‘s Avonds na het werk nog achter het bureau kruipen, dat veegt niet veel uit.
Mathieu: ‘Ons VCA-certificaat behalen heeft ook langer geduurd omdat we het steeds voor ons uitschoven. De reden is dat we er gewoon niet aan konden aan doorwerken. Op vlak van facturatie en administratie kunnen we nu veel korter op de bal spelen. En dat werpt zijn vruchten af.’
Vanaf de herfst tot het broedseizoen hebben ze de handen vol in Waasmunster. Juridisch begint van dan af het broedseizoen te lopen (van 15 maart tot 15 juli) en mogen er in die periode geen bomen gekapt worden tenzij met speciale toelating. In de praktijk betekent dit dat er ander werk moet worden gezocht om het volledige team aan het werk te houden. De handel in brandhout en afgeleide producten vormt daartoe een welkome aanvulling. Tussen het werk door en in de kalme periode tijdens het broedseizoen wordt er hout gekliefd en ingepakt.
In de zomer, in aanloop naar het festival van Dour in juli, legt het bedrijf ieder jaar zowat 6.000 tot 7.000 stalen rijplaten voor de tijdelijke verharding op het festival. Dat zorgt voor circa 3 tot 4 weken werk met 3 man. Daarna komt ook nog eens de afbouw van deze verharding. Dat vormt een welkome aanvulling om de ploeg mensen aan het werk te houden. De jaren voordien kon er in het broedseizoen wel worden doorgewerkt omdat er toen veel bomen moesten gekapt worden die door de letterzetter waren aangetast.
Het productgamma is ondertussen uitgebreid van brandhout over droge snippers in al hun vormen tot pellets.
Mathieu: ‘De handel in brandhout is vorig jaar ontploft. Nog nooit hebben we zoveel droog hout moeten leveren voor vuurkorven en barbecues. En daar hebben de gezondheidscrisis en het feit dat mensen thuisbleven alles mee te maken. Een ander fenomeen – lees: voordeel – van die crisis is dat we zien hoe makkelijk we nu jobstudenten vinden om in het brandhout mee te helpen. Ze komen zich nu spontaan aanbieden, dat was vroeger ongekend. Op de binnenlandse houtmarkt is de vraag vanuit bepaalde sectoren sterk afgenomen. De export was heel kalm en die is terug aan het aantrekken. Het binnenlandse zaaghout is ook nog niet op niveau. De staalindustrie bijvoorbeeld heeft in 2020 maar 16% hout afgenomen van wat ze in 2019 deed.’
Mathieu: ‘We hebben de ambitie om nu eerder de focus te leggen op stabiel verder uitbouwen wat er is en verbeteren waar mogelijk. Groeien om te groeien staat niet direct op de planning. We hebben 4 jaar geleden geïnvesteerd in een weegbrug zodat we nu perfect weten wat er binnenkomt en buitengaat. We doen ook groenrecyclage: breken en afzeven voor biofilterinstallaties. Voor de afzet van de chips hebben we contracten met bedrijven die de snippers nodig hebben om energie op te wekken of voor pelletbedrijven. De droge, gekalibreerde stamhoutsnippers leveren we aan bedrijven, particulieren en veehouders voor verwarming. Die snippers worden gemaakt van zachthout dat eigenlijk niet meer voor de markt geschikt is.’
Bij de keuze voor deze rotatieve verreiker zijn de broers Clarysse niet over één nacht ijs gegaan. De keuze voor de Westtech-bomentang was ingegeven door de goede ervaringen die ze met dit merk al hadden opgedaan. De Merlo werd gekozen, na vergelijking met een andere verreiker, op basis van enkele specifieke punten.
Zodra de machine meer dan 15 km moet worden verplaatst gaat ze bij Clarysse op de dieplader. Voor de korte verplaatsingen is de hydropneumatische vering een must. In combinatie met 40 km/u en optionele vering op de arm is het een comfortabele combinatie die goed op de baan ligt en bijdraagt aan het comfort van de chauffeur. Nog een voordeel van deze vering is dat men de machine op oneffen terrein omhoog kan brengen om bijvoorbeeld over boomstronken te kunnen rijden zonder dat de onderkant van de machine beschadigd raakt.
De 70.24 heeft twee fuseegestuurde assen die mechanisch verbonden zijn met een transmissiebak. Op deze bak staat een oliemotor die voor de aandrijving van de twee assen zorgt.
De bediening van de vier stabilisatoren of steunpoten is al een techniek op zich. Bij het uitzetten voelt elk van deze cilinders vanzelf aan hoe draagkrachtig de ondergrond is. Stel dat er een stabilisator in de modder (weinig draagkracht dus) staat en de andere 3 op beton, dan gaat het hydraulisch systeem de kracht zodanig verdelen dat deze in de modder dieper gaat afstempelen. Bij het berekenen van het ‘belastingsdiagram’ zal hij dit ook onthouden. Als de machinist vervolgens de machine draait, zal hij aan de kant van deze ‘zwak dragende stabilisator’ minder gewicht kunnen torsen vooraleer de machine in overlast gaat. Dit komt de veiligheid ten goede en ook de ondergrond. Deze Woodcracker heeft ook al een eigen gewicht van bijna 1.000 kg en dat maakt nog eens dat de arm van de verreiker voldoende reserve moet hebben.
Een gescheiden hydraulisch circuit voor zwenken en hefmast komt de efficiëntie ten goede en maakt dat er steeds voldoende olie aanwezig is om hydraulische functies tegelijk uit te voeren. Opeenvolgende hydraulische functies lopen zeer precies en zonder stoten in elkaar over door het opencentersysteem. Het toerental van de motor zal automatisch oplopen zodra er meer hydraulisch debiet wordt gevraagd. Als de vraag terugvalt, loopt ook het motortoerental terug.
De cabine kan tot 20° gekanteld worden en dat geeft een ruim en ontspannen zicht op het werk. Er bestaat ook de mogelijkheid om de bediening van de cabine over te nemen via een draadloze afstandsbesturing.
Zoals we hierboven schreven, hadden we een afspraak met Mathieu en Michiel Clarysse en hun team in de Gentse haven waar twee uit de kluiten gewassen bomen moesten worden verwijderd omdat deze bij felle wind een gevaar voor de omgeving vormden. Twee joekels van 35 meter hoog en geen ruimte om ze te laten vallen. In de bomen klimmen was ook niet direct een optie en zou bovendien heel wat tijd vragen en risico’s inhouden.
De oplossing die de broers Clarysse hadden, was de Merlo Roto S Plus roterende verreiker met een hefhoogte van net geen 25 meter. Daaraan dan een Westtech Woodcracker CS750- bomentang met aangebouwde kettingzaag.
Deze bomengrijper met aangebouwde kettingzaag zit met een snelkoppelplaat gemonteerd aan het uiteinde van de arm van de Merlo. Deze Woodcracker is ontworpen voor gebruik op een telescooplader. De handelingen van de Woodcracker zijn op een scherm in de cabine te volgen waarbij er een duidelijk zicht op de bomenklem en op het zaagwerk is. Voor de bediening is er maar één dubbelwerkend olieventiel met een debiet van 65 tot 110 liter nodig. De draaikop is 360° continu draaibaar.
De 750 in de benaming staat voor een maximale houtdiameter van 750 mm. De schelpen van de tang zelf kunnen tot 1,28 m opengaan. Het gewicht bedraagt tussen 820 en 980 kg, afhankelijk van de opties zoals bijvoorbeeld een roterende draaikop.
De zaagunit is verend opgehangen, wat maakt dat het zaagblad niet kan plooien doordat er te veel geweld op komt. De ketting wordt gesmeerd met een eigen oliesysteem vergelijkbaar met dat bij een traditionele kettingzaag. Deze ketting wordt automatisch op de juiste spanning gehouden.