Golfclub Witbos in Noorderwijk bij Herentals is een van de meest geplaveide golfbanen van Europa. Omzeggens ieder stukje golfbaan is via betonplaten te bereiken. Volgens hoofdgreenkeeper Luc Van Bael is dat ideaal voor natte omstandigheden. Uniek aan deze golfbaan is dat ze is aangelegd door Engelse officieren na de Tweede Wereldoorlog en nog steeds een 13-holes is.
Golfclub Witbos is ontstaan doordat na de Tweede Wereldoorlog het Engelse kamp ‘A’ in Witbos werd ingericht. Door de toenemende dreiging van de voormalige Sovjet-Unie tijdens de zogeheten Koude Oorlog werden in ons land in de omgeving van de gemeente Noorderwijk diverse Engelse legerkampen ingericht. De Engelse officieren van deze kampen waren gewend om te golfen omdat in Engeland het golfspelen een typische sport is. Volgens Eros Tomassetti, die sinds november 2023 de manager is van Golfclub Witbos, hebben de Engelse officieren halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw de golfbaan aangelegd. Ze heette in die tijd Olen Golfclub vzw. Momenteel draagt het domein waar de golfbaan op gevestigd is de naam Witbos, en de baan is inmiddels eigendom van twee Belgische families. Het geheel is ondergebracht in een vennootschap met een eigen bestuur. De baan heeft inmiddels 900 vaste leden.
De Engelse officieren legden halverwege de jaren zestig in eerste instantie een 9-holesgolfbaan aan. In 1998 besloten ze deze uit te breiden tot een 13-holesbaan. Tomassetti: ‘Ik denk dat wij een van de weinige 13-holes par 49 golfbanen in ons land zijn. Voor sommige mensen komt 13-holes natuurlijk een beetje vreemd over, maar wij kunnen er heel simpel een 18-holes van maken door de vijf langste courses gewoon dubbel te spelen.’ Een 13-holesbaan lijkt wellicht een nadeel, maar gezien de huidige generatie golfers is het zelfs een voordeel volgens de manager van de golfbaan. Jonge golfers hebben tegenwoordig steeds minder tijd en op een 18-holesbaan ben je onherroepelijk lang aan het golfen. De langste twee par 5’s zijn hole 4 met een dog leg van 435 meter lengte en hole 7, een par 5 van 504 meter. Echt volwaardige courses dus.
De golfbaan heeft diverse bekende Engelse greenkeepers en hoofdgreen- keepers gehad, zoals bijvoorbeeld de Engelse greenkeeper Jeffrey Burton die tevens officier geweest is in dit voormalige Engelse kamp. ‘Verder is onder andere John Gaughen begin jaren negentig hoofdgreenkeeper geweest’, vertelt Tomassetti in het oergezellige restaurant van de golfbaan dat écht nog een typisch Engelse sfeer heeft. Sinds 1993 is Luc Van Bael de hoofdgreenkeeper van Golfclub Witbos en hij doet het werk nog steeds met plezier na al die jaren. Hij weet nog dat in 2000 begonnen werd met het draineren van de eerste banen. Momenteel zijn twaalf banen volledig gedraineerd. In de jaren negentig startte men met het aanleggen van een beregeningsinstallatie van Hunter. Eerst kwam er beregening voor de greens, daarna voor de fairways en uiteindelijk voor de tees. In 2010 was de aanleg van dit Hunter-beregeningssysteem klaar.
Volgens manager Tomassetti is Golfclub Witbos een heel toegankelijke golfclub. ‘Het is opvallend dat wij heel veel mensen krijgen die hier hun eerste stappen op golfgebied zetten.’ Omdat deze golfbaan vrij vlak is – het maximale hoogteverschil is slechts tien meter – lijkt ze eenvoudig. Maar schijn bedriegt: de courses van deze golfbaan zijn smal tot zeer smal, dus voor je het weet heb je een ‘out of bounce’ aan je broek en dus strafpunten. Het entreegeld is slechts 690 euro per jaar. En de jaarlijkse fee is afhankelijk van je leeftijd. Het normale bedrag is 1.100 euro, voor jeugdspelers bedraagt dit de helft. En ook golfers met een gezin krijgen korting, omdat deze doelgroep volgens manager Tomassetti in de ‘dure’ fase van zijn leven zit.
Golfclub Witbos organiseert regelmatig toernooien. Zo werd halverwege maart het toernooi ‘Prijs van de manager’ georganiseerd. Dat werd gespeeld in een speelformule die veel in Amerika en Canada wordt toegepast, namelijk in de ‘Canadian Chapman’-stijl. De prijs bestond uit een originele ‘houten 1’-driver (zie foto). Tomassetti, lachend: ‘Ik sponsor deze hoofdprijs dus.’ Andere voorbeelden van toernooien die de golfbaan doorheen het jaar organiseert zijn de Witbos Open en verder uiteraard de clubkampioenschappen en de presidentscup.
Maar niet alleen toernooien helpen om de Noorderwijkse golfbaan in ons land op de kaart te zetten. Witbos doet bijvoorbeeld ook aan het VRT 1-spelprogramma Goed gespeeld! mee. Tomassetti: ‘Wij doen mee aan dit spelprogramma om onze landgenoten te laten zien dat golf laagdrempelig is en supertof voor jong en oud.’
Luc Van Bael is dus, zoals gezegd, al 33 jaar hoofdgreenkeeper van deze golfbaan. Het grootste deel van het terrein bestaat uit zandgrond, vertelt hij. Het water zakt dus makkelijk weg, ook bij felle buien. In de winter is dit een voordeel, maar in de zomer een nadeel. Vandaar ook de aanleg van het beregeningssysteem van Hunter. In de zomer beginnen meestal na circa drie weken aanhoudende droogte problemen te ontstaan. Beregening is dan cruciaal om de baan goed te houden. Van Bael: ‘Sinds vorig jaar werk ik ook met de beregeningsapp van Hunter. Het geheel is makkelijker te regelen dan voorheen, toen ik de beregening per hole nog manueel moest aansturen. Het scheelt al snel tot tien uur werk per week in droge periodes.’
Zoals gezegd is Golfclub Witbos een van de meest geplaveide golfbanen van ons land. Volgens Van Bael heeft dit als groot voordeel dat ook rondom alle tees en greens (of vlakbij in ieder geval) verharding aanwezig is. Dit betekent dat de cruciale delen van de baan, ook onder zeer natte weersomstandigheden, nog goed bereikbaar zijn. Maar ondanks de vele betonplaten is Witbos zeker nog rijk aan natuur met in het voorjaar, de zomer en de herfst een prachtige bloemenweelde. Wat dieren betreft, kun je onder meer ganzen, reeën en konijnen tegenkomen op deze golfbaan. Kraaien ziet Van Bael echter liever gaan dan komen. Ze pikken met hun scherpe snavels de baan kapot. Omwille van de kraaienoverlast heeft hij inmiddels kraaienverschrikkers geplaatst op diverse banen.
Dat je als golfbaan niet altijd met het duurste van het duurste resultaat bereikt, blijkt wel uit de aanschaf van een dauwborstel. De borstel die Golfclub Witbos gebruikt, is drie meter breed en wordt gebruikt om de dauw van de tees en greens te vegen. Hij wordt dagelijks ingezet en zorgt voor minder schimmels in de grasmat, zoals Fusarium en dollarspot. De dauwborstel vervangt volgens Van Bael de zweepstok die vroeger gebruikt werd om de dauw van de tees en greens te vegen of te slaan. Ook werd vroeger nog wel eens een andere methode gebruikt, waarbij er een touw gespannen werd tussen twee golfmachines. Naast Fusarium heeft de golfbaan soms ook last van dollarspot. Om ziektes te voorkomen worden onder meer zeewier en meststoffen van DCM ingezet. Voor de greens worden Scotts-meststoffen gebruikt.
Verder belucht Van Bael de tees en greens drie tot vier keer per jaar om ziektes te voorkomen. Daarbij worden door De Ceuster, dat de werkzaamheden uitvoert, zowel holle als volle pennen gebruikt. Bezanden met filterzand doet hij nog vaker, bij voorkeur vijf tot zes keer per jaar. Liefst nog vaker, aldus de hoofdgreenkeeper, maar dan slijten de messen van de maaimachines ook harder. Dus vandaar dat hij de gulden middenweg zoekt wat dit betreft.
Wat machines betreft, kiest de golfbaan bewust voor John Deere. De slogan is voor Van Bael duidelijk: Nothing runs like a Deere. Toen hij ruim dertig jaar geleden aantrad, had de golfbaan ook nog Jacobsen- golfmachines. ‘In die tijd konden de Jacobsen-machines echter niet tippen aan die van John Deere’, aldus Van Bael. Voordeel van de keuze voor John Deere-machines is ook dat de service vlakbij is. De tees en greens worden bij Golfclub Witbos gemaaid met een John Deere 2550 E-Cut Hybrid, de fairways met een John Deere 7500A E-Cut Hybrid en de roughs met een John Deere 8800A TerrainCut. Ook de oude John Deere 1200A-bunkerhark doet het nog prima volgens Van Bael. Met de John Deere X540 Multi-Terrain wordt de ‘first cut’ (de strook tussen de fairway en de rough) gemaaid en het gras ook afgezogen. Reden van het afvoeren van het gras is om grasproppen en ziektes te voorkomen. Al hebben ze hier vrijwel alles van John Deere, voor de minitractor is de keuze toch op New Holland gevallen. Om precies te zijn: de New Holland Boomer 50. Doorzaaien gebeurt met een Vredo-doorzaaimachine. De elektrische clubcars zijn van Clubcar (dat er Boretti op staat, is reclame).
Qua toestellen maakt de golfbaan gebruik van een zeer divers pallet, van Stihl over Mitsubishi en Makita tot Husqvarna.
Veel hier is nog ‘old school’ zegt Van Bael. Maar dat geeft ook de charme aan deze bijzondere golfbaan, volgens hem. Zo moet je je golfbal zelf wassen of met de ballenwasmachine. Als wij over de golfbaan rijden, staan er in verband met het weer overal blauwe en witte vlaggen. De blauwe vlag markeert de wintergreen en de witte vlag de zomergreen. Het hele terrein van Domein Witbos bedraagt circa zestig hectare. Als creatief gedacht wordt, zou je er in principe een 18-holesbaan van kunnen maken. Toch gaat dit niet gebeuren volgens Tomassetti. ‘Dan zouden er grote stukken bos op het domein moeten wijken en wij zien de meerwaarde daar niet van in.’ Wel wordt op een ander gebied gemoderniseerd en ingespeeld op de wensen van golfers. Zo was tot 2023 het Witbos Military & Cultural Heritage Museum gevestigd op Golfclub Witbos, maar dit wordt momenteel verplaatst naar een andere locatie. Ook hoopt de manager de komende jaren nog wat meer vaste leden te kunnen verwelkomen, evenals greenfeegolfers. En dat zou toch moeten lukken, aangezien onder andere de bekende golfers Thomas Pieters en Lien Willems op deze baan begonnen zijn (en inmiddels natuurlijk pro’s zijn).
Tomassetti wil ook dat zijn baan heel toegankelijk is voor bijvoorbeeld toeristen. Dus wandelaars, fietsers of andere toeristen die zich in de regio bevinden, zijn volgens hem altijd hartelijk welkom in het restaurant en op de diverse terrassen. ‘Ik merk dat golfen een steeds breder publiek aantrekt én steeds commerciëler wordt.’ Hij ziet dan ook veel in het zogeheten Top Golf Systeem. Hierbij wordt van de drivingrange of de practice een soort bowlingconcept gemaakt, waarbij groepen mensen golfen en eventueel gelijktijdig ook kunnen eten. Tomassetti: ‘In Amerika bestaat dit concept al langer, soms ook met digitale golfrooms. In een van deze opties zie ik veel toekomst, de hallen hebben we ook al op het terrein staan. En verder, denk ik: steeds meer elektrische golfmachines.’ §