We hadden dit voorjaar de Cat 309.D minigraver op test. Deze driecilinder-minigraver van net geen ton hadden we voor de gelegenheid uitgerust met een hydraulische breekhamer. Daarvoor viel de keuze op een sloophamer van Epiroc, de naam waaronder Atlas Copco sinds 2 jaar zijn hydraulische producten op de markt brengt.
De 300.9D van Cat heeft een Yanmar-motor die voor deze toepassing is afgesteld op 18,6 pk. Het transportgewicht met veiligheidsframe ligt op 985 kg. Zijn uitschuifbaar rupsonderstel en de standaard derde hydraulische functie maken hem tot een vrij complete minigraver. En met een graafarm die 3 meter ver reikt, heeft hij nog een sterke troef achter de hand bij kleine grondwerkjes. Nivelleren in een beperkte ruimte is kinderspel. Omdat deze minigraver ons een ideale en krachtige machine leek voor werkjes op moeilijk toegankelijk terrein hebben we ons bij deze test geconcentreerd op het werk met een hydraulische boorhamer.
Met zijn totale breedte van slechts 73 cm rijdt de Cat 300.9D moeiteloos door smalle doorgangen. Zowel binnen als buiten zijn alle ruimtes waar een kruiwagen kan geraken ook bereikbaar met deze minigraver. Met een gewicht van minder dan 1.000 kg kan de machine makkelijk met een aanhanger of bestelwagen van de ene werf naar de andere getransporteerd worden. Dit beperkte gewicht, verdeeld over 18 cm brede rupsen, zorgt voor een beperkte insporing als er bijvoorbeeld over gras of een weinig draagkrachtige ondergrond moet worden gereden.
Met de uitschuifbare onderwagen en een links en rechts uitklapbaar dozerblad kan de gebruiker de rupsen intrekken tot 70 cm om door smalle doorgangen te passeren, of uitschuiven tot 86 cm voor maximale stabiliteit.
Een beschermend veiligheidsframe aan de voorkant van de machine beschermt de machinist bij het gebruik van een hydraulische hamer. De constructie kan snel worden neergeklapt om de machine te transporteren. Het koelsysteem is erop voorzien om te werken in krappe ruimtes en met veeleisende toebehoren. De hydraulische olie bleef netjes op temperatuur, zelfs bij intensief breekwerk.
De hydraulische slangen liggen goed beschermd binnen in de giek en de hoofdcilinder is boven de arm gemonteerd. Dat laatste zorgt ervoor dat de cilinder nooit geraakt kan worden bij bijvoorbeeld zwaar breekwerk. De arm, inclusief de olieleidingen, is zodanig gevormd dat je als machinist een goed overzicht op het werk blijft houden.
De joystickbediening werkt mechanisch en vrij accuraat. Door dat eerste is het gemakkelijk om een toebehoren aan- en af te koppelen dat onder druk staat: even met de hendel heen en weer gaan en de druk is van het ventiel af.
De 300.9D is uitgerust met extra leidingen naar de graafarm voor het gebruik van bijvoorbeeld een hamer. Doordat de aansluitpunten aan het uiteinde van de arm dicht bij de boorhamer zijn geplaatst, zijn de aansluitslangen korter en is er minder kans op beschadiging.
Alle dagelijkse onderhoudspunten zoals olie peilen, luchtfilter schoonmaken, brandstof tanken enzovoort zijn vlot bereikbaar via de stalen motorkap uit één stuk.
Wisselen van bak of toebehoren is eenvoudig: met de speciale ringsleutel de borgvijs tegen de veer in draaien en de blokkerpin komt los. Bij het opnieuw inklikken van het aangekoppelde toebehoren valt de blokkeerprin dan weer terug op haar plaats.
Samen met de Epiroc-breekhamer van Atlas Copco vormt deze Cat-minigraver een stabiele combinatie. De ervaring leerde ons dat deze hydraulische breekhamer meer in zich heeft dan zijn uiterlijk laat vermoeden. Door zijn compacte en slanke bouw neemt hij weinig ruimte in beslag en is hij geschikt voor precisiebreekwerk op moeilijk bereikbare plaatsen. Doordat hij maar 55 kg weegt, is hij ook vrij stabiel (in ons geval aan een minigraver van 900 kg) en ideaal om ook in de hoogte te werken: muren, zijdelings breekwerk, raam- en deurkozijnen …. Zelfs op 2 meter hoogte een stuk beton uit een muur schieten vraagt geen kunst- en vliegwerk. En op 2,5 meter afstand een steen uit een fundering breken al evenmin. De hamer start rustig op en daardoor kan hij ook makkelijk gepositioneerd worden. Dat is interessant bij delicaat sloopwerk of bij werk in de hoogte of zijwaarts.
De Epiroc is niet de goedkoopste onder de hydraulische brekers, maar straalt degelijkheid uit. De terugslagenergie van de zuiger wordt gebruikt om de slagkracht te verhogen en de trillingen tegelijk te verlagen. De opbouw van de gereedschapsbus waarin de slagpin zit, heeft een gepatenteerd sluitsysteem voor het gereedschap. Daardoor kan de slagpin snel en eenvoudig vervangen worden op de werf.
Deze SB 52 vraagt een oliedebiet van 12 tot 27 liter per minuut bij een druk van 100-150 bar. De slagfrequentie gaat van 750 tot 1.700 slagen per minuut. Het geluidsniveau zit op 117 dB(A) en de slagpin heeft een diameter van 40 mm. De nuttige lengte van de slagpin is 22,5 cm.
Transportgewicht met veiligheidsframe 985 kg
Graafkracht graafarm 4,5 kN
Graafkracht bak 8,9 kN
Motor Yanmar-driecilinder met 18,6 pk bij 2.100 tpm
Cilinderinhoud 854 cm3
Brandstoftank 10 liter
Hydraulisch systeem 2 pompen van elk 11,4 l/min
Werkdruk 70 bar
Inhoud hydrauliektank 14 liter
Rijsnelheid 1,8 km/u
Breedte rupsen 18 cm
Bodemvrijheid 127 mm
Bodemdruk 0,25 kg/cm2
Zwenksnelheid 8 tpm
Breedte rupsonderstel Ingeschoven: 70 cm
Uitgeschoven: 86 cm
L x B x H (transportstand, minimum afmetingen) 275 x 73 x 151 cm
Maximale graafdiepte 135 cm
Maximale graafhoogte 286 cm
Maximale reikwijdte 301 cm
Standaard zijn een derde functie, uitschuifbare onderwagen en dozerblad met zijverlenging links en rechts voorzien.