Om ervoor te zorgen dat we onze kinderen in een gezond milieu kunnen laten opgroeien, is het hoog tijd dat we het roer omgooien. Niet de landbouwer moet de schuld krijgen voor het gebruik van pesticiden, niet de tuinaannemer en niet de ambtenaar die destijds alleen maar ‘gerenommeerde’ merken kon gebruiken om het onkruid te onderdrukken of om planten te beschermen tegen ziekten en plagen.
De oorzaak van onze uitgeputte bodem ligt grotendeels bij de multinationale megaconcerns die de bodem en de leefomgeving al tientallen jaren indirect bezoedelen. Dat, gecombineerd met onwetendheid, heeft ervoor gezorgd dat veel gebruikers deze middelen zijn gaan gebruiken. De boer, de tuinaannemer, de beheerder van sportvelden en de brave ambtenaar werd voorgehouden dat dit de enige weg was. Ondertussen weten we met z’n allen beter en zijn er meer en meer bedrijven die het herstel van de balans in de natuur als hun missie hebben gekozen. We gingen op bezoek bij BioSolutions in het Oost-Vlaamse Zulte, waar we met de huidige zaakvoerder Emmanuel Deknudt hierover in gesprek gingen.
Daar begon Claude Deknudt, die destijds actief was in de eventsector, in 2016 zich af te vragen waarom er in de landbouw zoveel chemicaliën worden gebruikt, die dan op hun beurt in de bodem en in onze voeding terechtkomen. Daarover is hij zich gaan informeren, wat hem in contact bracht met een aantal goede producten zoals lavameel, wormencompost enzovoort. Die begon hij te verdelen vanuit de carport en het tuinhuis bij zijn privéwoning. Dat combineerde hij met een amateuristische website, en dit was het startschot van BioSolutions. Vervolgens huurde hij een magazijn in Kerkhove, kwam er een heftruck bij, een bureaucontainer en zo groeide het bedrijf. Zijn zoon Emmanuel werkte toen als accountmanager in het Brusselse en besloot in 2019 om voltijds in de zaak van zijn vader te komen. Hij had een andere aanpak qua zakendoen en begon stilaan aanpassingen te doen terwijl zijn vader zorgde ‘dat het werk gedaan werd’. In 2020 is het bedrijf verhuisd naar Zulte en is het echt beginnen loslopen.
Emmanuel Deknudt: ‘Mijn ouders zijn altijd al bewust met dingen omgegaan. Ze hebben zich constant vragen gesteld over het hoe en waarom van de dingen, iets wat ik trouwens van hen heb meegekregen. Mijn moeder is steeds op zoek geweest naar natuurlijke producten en gezonde voeding en langs die weg is mijn vader destijds gaan zoeken naar de samenhang tussen gezonde voeding en planten en de bodem. Het verhaal en de kennis van Thomson Cameron, die op een arme, zure bodem in Schotland geweldige resultaten haalde door enkel maar lavameel te gebruiken, inspireerde mijn vader om dan zelf te gaan experimenteren en onderzoeken. Zo bedacht hij een formule voor compostthee, een bodemverbeteraar, door erover te lezen en dit dan uit te testen. Mijn vader is de informatieman die experimenteert en onderzoekt. Ik ben degene die zich richt op hoe breng ik de dingen naar buiten. Vooral naar mensen die zich niet zo heel erg verdiepen in deze materie. Ik vind het belangrijk dat onze missie (en producten) bij zo veel mogelijk mensen terechtkomen, en niet alleen bij de gespecialiseerde. De meeste klanten starten met lavameel, ervaren goede resultaten, gaan dan verder met een natuurlijke bladvoeding, micro-enzymen, en zo krijgen ze jaar na jaar betere resultaten en een grotere kennis van bodembeheer. Het is beter om zo langzaam aan op te bouwen. Als de drempel te hoog is, riskeer je dat mensen afhaken.’
Lavameel toedienen verhoogt de paramagnetische waarde van de bodem. Hoe hoger deze waarde, hoe beter mineralen door planten kunnen worden opgenomen. Met een PCSM-meter kunnen grondstalen genomen worden om deze waarde te meten. Grond met een paramagnetisch getal van 0 tot 100 wordt beschouwd als arm, 100 tot 300 als goed, 300 tot 700 als zeer goed en boven de 700 als superieur. De meeste van onze gronden halen die laatste waarde echter niet.
Emmanuel: ‘Onze Lava+ om de bodem te mineraliseren heeft een getal van 9.000-11.000, dat behoort tot de hoogste ter wereld! Een hogere waarde betekent dat de mineralen nog beter door de bodem worden opgenomen: de micro-organismen gaan zich tientallen malen meer ontwikkelen. Al deze mineralen moeten door de micro- organismen omgevormd worden naar een vorm die de plant beter kan opnemen. Om die reden zit er in veel van onze landbouwgronden nog amper voedingswaarde. De mineralen worden er geforceerd op gegooid, maar de grond is dood. Daardoor kunnen deze mineralen niet in de juiste vorm naar de plant komen om opgenomen te worden. Als je decennialang met kunstmeststoffen en pesticiden de micro- organismen kapot hebt gemaakt, dan weet je dat je bodem van jaar tot jaar achteruitgaat omdat de mineralen niet in de juiste vorm bij de plant toekomen. Magnesium en potas krijg je in deze situatie nauwelijks nog naar de plant, want deze natuurlijke tussenstap is weg. Tenzij we deze tussenstap creëren met bijvoorbeeld lavameel.’
Weinig mensen kennen de samenhang tussen bodem en gewas
Emmanuel: ‘Zeker en vast. De meeste mensen kennen de samenhang niet tussen de verschillende elementen van de ketting tussen bodem, gewas en voedingswaarde of gewaskwaliteit. In de meeste grote tuincentra of grootwarenhuizen kunnen de klanten niet terecht voor echt gespecialiseerde informatie die op hun situatie van toepassing is. Er worden wat samenstellingen van pot- en teeltgrond gemaakt en met wat goede marketing raakt die dan bij de mensen. In een plant of gewas zitten meer dan zestig mineralen, waarvan er in de traditionele teelt maar een klein aantal toegediend wordt. Bovendien raken die mineralen dan nog niet eens volledig in de plant. Als je dan weet dat onze gezondheid voor een belangrijk deel mee bepaald wordt door onze voeding, dan zie je onmiddellijk de link tussen de gezondheid van de bodem en onze eigen gezondheid. Wat geldt voor voeding, geldt ook voor grassen en bomen: alles wat leeft in symbiose met de bodem haalt zijn voordeel uit een juiste bodemsamenstelling. Ik ben ervan overtuigd – en dat klinkt als vloeken in de kerk – dat veel land- en tuinbouwbedrijven die nu niet rendabel zijn wél rendabel kunnen worden als ze hun teeltplan in samenhang met de natuur uitwerken.
Het potentieel is voorhanden. Alleen: het beleid en de overgrote meerderheid van de mensen zijn er nog niet klaar voor. Al zie ik de laatste paar jaar een serieuze omkeerbeweging.’
Kwaliteit primeert op prijs en kwantiteit
‘Onze Lava+ om de bodem te mineraliseren heeft een getal van 9.000-11.000; dat behoort tot de hoogste ter wereld! Een hogere waarde betekent dat de mineralen nog beter door de bodem worden opgenomen.’
Emmanuel: ‘Eerst lavameel, omdat dat qua prijs-kwaliteitsverhouding ook het beste product is en alles bevat. Lavagronden zijn bij de vruchtbaarste ter wereld: dat op zich zegt al genoeg. Daarna is hij verdergegaan met eigen bodemmengsels zoals Gazonmix of Mineral+ die completer zijn dan lavameel, maar waar uiteraard ook lavameel in zit, en samenstellingen die de mineralen verteren om ze voor de plant beschikbaar te maken. Wij hebben niet de ambitie om met onze bodemverbeteraars en potgrond bij de grootwarenhuizen te zitten. Kwaliteit kost nu eenmaal geld en wij willen mengsels aanbieden die echt werken. De verschillen in kwaliteit van lavameel zitten grotendeels in de plaats van herkomst. De prijs van lavameel heeft daarmee te maken en wordt ook beïnvloed door de kostprijs van de vergunningen om de mijn te kunnen exploiteren. IJsland bijvoorbeeld biedt goedkoper lavameel aan. De kwaliteit van andere ontginningsplaatsen is echter beter, maar vraagt wel een hogere prijs.
Iedere vulkaan heeft lavameel met een andere paramagnetische waarde.
‘Verder hebben wij 100% biologische potgrond op basis van kokosvezels, daar waar verschillende concurrenten flirten met het randje van de wettelijkheid. Alle potgrond met tot 40% kunstmest in het mengsel mag je biologisch noemen. Een concurrent die 39% kunstmest in zijn potgrond steekt mag hem ook biologisch noemen. Wij werken met 0% kunstmest. Bij lavameel wordt er ook afgerekend per kilogram, maar niet naar paramagnetische inhoud. Daar vergelijk je dus appelen met peren.’
‘Zoals eerder gezegd is mijn vader uitgegaan van de kwaliteit van de gewassen en groenten en zo tot het aspect van de bodem gekomen. Als je energie in je gewassen wilt, dan moet die ook in je bodem zitten. Dat is de uitdaging die wij aangaan. Wij werken mee met de natuur: bij ons is er niks chemisch. In een labo kun je de natuur niet kopiëren, al willen bepaalde industrieën dat wel. De enige reden om kunstmeststoffen en dergelijke te maken is dat je iets kunt patenteren en er dan geld aan verdienen. Op alles wat eigen aan de natuur is, kun je geen woekerwinsten maken, want iedereen heeft het ter beschikking.’
De klanten
Emmanuel: ‘Ons cliënteel zijn voornamelijk bewuste particulieren en tuinaannemers. Spijtig genoeg zijn de meeste aannemers nog opgeleid via het klassieke onderwijs waarin nog volgens de traditionele landbouwmethoden wordt gewerkt: chemie en patenten. Biologisch is nog altijd de uitzondering, terwijl dat eigenlijk net de regel zou moeten zijn.’ Wat we ook hebben, zijn tuinaannemers die hier producten kopen en deze onder eigen label bij hun klanten leveren. We merken verder ook dat tuinaannemers die puur met biologische middelen werken een veel hechtere band met hun klanten hebben. We zien daar de laatste jaren een enorme groei in. Sinds een vijftal jaar is de groep mensen die kwaliteit wilt en ervoor wilt betalen enorm aan het groeien. Dat geeft aan dat we op de goede weg zitten.
Emmanuel: ‘Via mond-tot-mondreclame zijn de meeste klanten tot hier geraakt. Naar particuliere klanten toe adverteren we nu en dan via de social media en onze nieuwsbrief. We merken dat de aandachtsspanne van de mensen heel kort is, maar dat onze klanten toch wel de tijd nemen om te lezen en zich te informeren. Bij ons komen de mensen niet in de eerste plaats voor het product of het uitzicht ervan, maar eerder voor wat het product effectief doet.’
‘Geregeld geven wij ook mengsels of teststaaltjes met klanten mee om ze uit te proberen. Verder zien we dat de mogelijkheid tot het plaatsen van reviews door klanten ervoor zorgt dat potentiële klanten getriggerd worden om het ook uit te proberen. En verder zijn er mensen die gewoon een switch gemaakt hebben en niet meer chemisch willen werken. Die vinden via via vanzelf hun weg naar ons. Die klanten zijn echte zoekers. Tot slot zijn meer en meer mensen op zoek naar gezonde producten en de hogere prijzen in de winkel stimuleren hen om zelf in hun tuin aan de slag gaan.’
Emmanuel: ‘We zijn van in den beginne gaan kijken naar wat de tekorten in de bodem zijn. Op basis daarvan hebben we dan natuurlijke producten gezocht die deze tekorten kunnen aanvullen of omzetten. Soms kan het helpen om producten te mengen om een versterkend effect te hebben. We doen verder veel testen om na te gaan of iets wat ogenschijnlijk goed is ook effectief beter is. Vaak zit daar nog een groot verschil. Verder lezen wij heel veel: overal is kennis te vinden, maar je moet het een beetje kunnen bundelen.’
Emmanuel: ‘We willen hier een aanspreekpunt worden voor alles wat mensen nodig hebben om de natuur weer in balans te brengen, eender of die mensen nu een natuurlijke tuin, grasveld, voetbalterrein, vijver of zwemvijver willen aanleggen. Wij willen hen kunnen informeren over wanneer wat toe te passen en daarvoor de nodige producten kunnen leveren. Informatieverstrekking, daar willen we de nodige tijd en energie insteken. Als één klant iets goed begrepen heeft en het doorvertelt, dan is het verhaal aan het lopen. Als de omzet nog wat meer groeit, dan kan er nog een administratieve kracht bijkomen en kunnen mijn vader en ikzelf ons nog meer toeleggen op echt advies geven. We moeten onze productie zo veel mogelijk standaardiseren. Op die manier winnen we tijd die we dan aan het informeren van klanten kunnen besteden. In principe richten we ons op drie pijlers: 1) een prachtig gazon, plantengroei en betere oogst in de moestuin; 2) helder en algenvrij water in je (zwem)vijver en 3) gezonde paarden en andere grazers. Onze opdracht is de natuur toevoegen waar de natuur ontbreekt en zo balans in het biotoop brengen.’
Enkele voorbeelden
Algen in de vijver: ‘De meesten zullen ervoor kiezen om zinkoxide toe te dienen om deze te verdelgen. De algen zijn dan weg, maar de vijver is vergiftigd. Wij gaan de oorzaak zoeken waarom die algen daar zitten, gaan de voeding van de algen wegnemen en dan gaan ze vanzelf dood.’
De buxusmot: ‘Hetzelfde met buxus bijvoorbeeld. Er worden feromonenvallen opgehangen, de buxusmot vliegt erin en sterft. Prima, maar eigenlijk heb je nog niks gedaan aan je buxus zelf, je hebt enkel de motten gevangen. Wij gaan de buxus versterken met bladvoeding, micro-organismen, onze grondmengeling enzovoort. Dat zorgt dat de plant meer energie krijgt en de buxusmotten niet meer geïnteresseerd zijn. Deze zijn enkel op zoek naar zwakke planten.’
‘Wij werken bij bladvoeding met het pure concentraat en niet met een sterk verdunde versie. Dat lijkt hoog in prijs, maar als je naar effectiviteit kijkt, dan blijken we goedkoper te zijn dan veel goedkope producten. We willen kwaliteit en inhoud aanbieden tegen een eerlijke prijs. En niet iedereen is er ook klaar voor. Maar je kunt zaadjes planten die onmiddellijk uitkomen en andere die pas na jaren ontkiemen. We hebben een langetermijnvisie.’§