Om haar dienstenpakket te kunnen uitbreiden investeerde de firma Alplant uit Sint-Gillis-Waas onlangs in twee nieuwe XPower-onkruidbestrijdingsmachines. Deze nieuwe techniek die de onkruidplanten ‘elektrocuteert’ werd ondertussen uitgebreid getest en aangeboden aan onder meer gemeentebesturen en industriële klanten. We lieten Peter Hemelsoen, de zaakvoerder van Alplant, aan het woord over zijn verwachtingen en zijn visie op de onkruidbestrijding van de toekomst voor openbare besturen en privébedrijven.
De firma Alplant is al sinds 1970 actief in het onderhoud van openbare groene ruimtes. In de beginjaren ging het voornamelijk over bermonderhoud. Zo was de firma een van de pioniers om de bermen van de E40 en de E17 te onderhouden. Het bedrijf werkte kleinschalig tot in 1991. Peter Hemelsoen, de schoonzoon van de oprichter en toenmalige eigenaar, kwam dan voor zijn schoonvader werken en sindsdien groeide het bedrijf jaar na jaar.
Tegenwoordig is Alplant voornamelijk actief in een straal van circa 60 km rond Sint-Gillis-Waas en werkt het zowel voor openbare besturen als voor privéklanten. Alplant investeert al jaren in specifieke machines om de kwaliteit van zijn werk nog verder te verhogen. Specifiek voor bermonderhoud beschikt het bedrijf bijvoorbeeld over een ecologische maaier en een maairobot op rupsen voor moeilijk bereikbare plaatsen of steile hellingen. Verder werd ook geïnvesteerd in een maai-zuigcombinatie op een smalspoortrekker om makkelijker te kunnen maaien langs fietspaden, tussen aanplantingen en straatmeubilair enzovoort. Naast het reguliere bermonderhoud biedt het bedrijf ook een service op maat
voor de winterdienst. Door de jaren heen groeide het aanbod voor niet-chemisch onkruidbeheer aanzienlijk. Alplant biedt een totaalpakket met onkruidborstels en veegwagens, onkruidbranders en stoom- en heetwaterunits. Recent kwam onkruidbestrijding via elektrocutie het aanbod vervolledigen.
De visie van Alplant is vrij duidelijk: het bedrijf mikt op technologisch innovatief groenonderhoud en milieuverzorging via een allesomvattende en milieuvriendelijke bedrijfsvoering. Peter vervolgt: ‘We zetten zowel in op ecologie als op ergonomie. Met ecologie bedoel ik dat we milieuvriendelijke oplossingen moeten inzetten waar mogelijk. Door de zerofytowetgeving hebben we immers onze aanpak moeten aanpassen. Vegen en borstelen doen we al geruime tijd, net als stomen en branden. Nu komt er dus elektrocutie bij. Met ergonomie bedoel ik dat we de juiste machine op de juiste plaats moeten inzetten. Er bestaan helaas geen wondermachines die alles kunnen en in alle omstandigheden perfect werk leveren. Een efficiënte aanpak bestaat uit de opeenvolging van verschillende technieken, en dat op de juiste tijdstippen. Bij de actuele onkruidbestrijding zien we een aantal trends terugkeren. Vooreerst merken we een toegenomen afkeer van chemische middelen en de opmars van hardnekkig onkruid. De strengere wetgeving maakt dat we ook rekening moeten houden met biodiversiteit, insecten en vogels … Deze cocktail vraagt een optimaal management van complexe ecosystemen.’
Naast deze visie op groenonderhoud onderscheidt Alplant zich ook door de wil om sociale arbeid te integreren in het reguliere arbeidsverhaal. Peter Hemelsoen zette de eerste stappen in deze richting ongeveer 7 jaar geleden voor een aanbesteding in de haven van Antwerpen. Door de positieve reacties zette hij dit project verder. Hij vervolgt: ‘We proberen sociale tewerkstelling te integreren in onze eigen ploegen, zodat deze mensen ook een vaste job kunnen krijgen binnen onze firma. Ze dragen allemaal een last mee. Het is dan onze taak om deze in kaart te brengen en een gepaste oplossing te vinden door middel van een begeleiding op maat. In de loop der jaren is al een vijftal mensen doorgestroomd. Deze mensen krijgen een vaste job bij ons en zijn daar enorm dankbaar voor. Ze denken op hun manier ook mee en zo ontstaat er een win-winsituatie. Persoonlijk geeft het mij een enorme voldoening om deze mensen verder te helpen en bovendien ben ik van mening dat het op termijn ook ergens zal moeten vermits heel wat vacatures moeilijk ingevuld geraken. Ook dit past in een duurzame manier om een zaak als de onze te begeleiden.’
Peter Hemelsoen kwam eind 2018 voor het eerst in contact met de firma Zasso, die de XPower ontwikkeld heeft. Hij geraakte snel overtuigd van de vele voordelen van het systeem. In 2020 ging hij vervolgens in Nederland kijken naar de eerste machine in werking. Het systeem bleek in de praktijk te werken en in oktober van hetzelfde jaar besloot hij om meteen twee machines te kopen. De eerste werd in april geleverd en werd meteen uitgebreid getest. De eerste resultaten zien er alvast veelbelovend uit. Peter: ‘Het is een enorme investering en we gaan dus proberen om de komende weken en maanden dagelijks te kunnen rijden. We krijgen veel vragen over het systeem, en meer specifiek omtrent de werking op Japanse duizendknoop. In een eerste fase gaan we heel wat tijd moeten steken in het uitleggen van de werking van dit concept en de bekomen resultaten. Het is een serieuze uitdaging, maar ik wou bij de eersten zijn om met een dergelijke machine aan de slag te kunnen. In een eerste fase werken we uitsluitend in combinatie met smalspoortrekkers. Later zou ik het systeem graag op een hydraulische (maai)arm willen opbouwen zodat we ook moeilijk bereikbare plaatsen kunnen behandelen.’
Deze machine is de ‘urban’ uitvoering van de XPower en heeft een werkbreedte van 1,20 meter. De machine wordt aangedreven door 9 of 12 power units. Achteraan op de tractor wordt een generator in de lift bevestigd om stroom op te wekken. De frontmachine zit op een beweegbaar frontkader en is uitgerust met 3 rijen statische elektroden. De elektrische hoogspanning vernietigt dan de plantcellen tot in de wortel en de planten zullen uitdrogen. De chlorofyl wordt op deze manier onmiddellijk beschadigd en de cellen van de plant worden ook deels beschadigd. De bladeren, steel en wortel zullen verwelken en de watertoevoer in de vezels wordt onderbroken. De planten zullen bijgevolg snel uitdrogen.
Deze systematische onkruidbestrijding vraagt wel een rechtstreeks contact met de bladeren. Bij de inzet ervan zijn de hoeveelheid energie en een geoptimaliseerde toepassing cruciaal om een efficiënt resultaat te bekomen. De planten met veel bladeren en watermassa zullen minder energie nodig hebben, terwijl de houtige beplantingen best op voorhand reeds eens gemaaid worden om doeltreffend te kunnen werken.
Het gaat om een niet-selectieve, systematische onkruidbestrijding die een dodelijke dosis energie toepast via elektroden, in een gesloten elektrisch circuit. De XPU werkt via contact zoals systemische chemische herbiciden, maar zonder negatieve impact op het milieu zoals bijvoorbeeld resistentie en residuen.
Naast de hogere efficiëntie is ook een hogere werksnelheid mogelijk. Het effect is snel en duurzaam en tast daarnaast ook het wortelstelsel van de onkruiden aan. Enkel chemische middelen geven hetzelfde effect. Daarnaast worden zowel bodem als omgeving niet verwarmd, waardoor de bestaande biotopen niet beschadigd geraken. Ook de insecten zijn beschermd. De XPU is niet plant- of temperatuurafhankelijk en zorgt voor een optimaal bodembehoud, zonder erosie. Deze toepassing past bovendien perfect binnen de zerofytowetgeving omdat er geen chemische of giftige producten gebruikt worden en de techniek in alle gebieden kan worden toegepast.
Om te kunnen werken is een rechtstreeks contact noodzakelijk. Een gepatenteerd zelfbesturingssysteem zorgt voor een stabiele en uniforme voeding. Dankzij de ingepakte frontapplicator (de elektrische unit vooraan dus) is er geen risico bij aanraking. Verder wordt er enkel elektriciteit door het systeem vervoerd als de stroomkring gesloten is en de frontapplicator stabiel en naar de bodem gericht is. De veiligheidsafstand bedraagt minimum 3 meter en Lidar-sensoren onderbreken het systeem in geval van obstakels of mensen of dieren die te dichtbij zouden komen.
Bij Alplant hebben vier mensen van het personeel een specifieke opleiding gevolgd om de XPower efficiënt en in alle veiligheid te kunnen gebruiken. De eerste praktijkervaringen zijn uiterst positief. Peter: ‘Naast de bestrijding van ‘klassieke’ onkruiden biedt de XPU een stevige meerwaarde voor de controle van moeilijke, invasieve onkruidsoorten. De Japanse duizendknoop zorgt bijvoorbeeld voor heel wat problemen en is moeilijk onder controle te krijgen. Met de XPU daalt de levensvatbaarheid significant en wordt de plantdichtheid bovendien sterk gereduceerd. Doordat de plant volledig uitdroogt, is er daarnaast geen speciale afvalverwijdering nodig. Hetzelfde geldt ook voor ambrosia. Als men enkel inzet op maaien wordt circa 38% van de ambrosiapopulatie onder controle gehouden. Dankzij de XPU controleren we ongeveer 90% van de populatie.’ Voor de toekomst is Peter van mening dat deze manier van werken doeltreffender zal zijn. Met deze specifieke machines wil hij aan de slag gaan in een grotere sector. De investering in dergelijk materiaal is vrij consequent en hij ziet dus meerwaarde in een verdere samenwerking met bestaande collega-aannemers.