De kunst achter de Japanse tuinen bij Torii Landscaping

27 april 2024

Als kind ontdek je de wereld door te kijken naar alles rondom je heen. Zo ging dat ook bij Tim De Melio uit Kobbegem (24). Hij raakte gepassioneerd door Japanse tuinen nadat een tuinaannemer meerdere keren in zijn familie een Japanse tuin had aangelegd. Werken in het groen inspireerde hem en tijdens zijn studie richtte hij als student-ondernemer zijn eigen tuinaannemingsbedrijf op. Nu is hij sinds enkele jaren trotse eigenaar van Torii Landscaping, een bedrijf gespecialiseerd in aanleg en onderhoud van Japanse tuinen.

GreenTechPower: ‘Vanwaar komt je passie voor Japanse tuinen?’

Tim De Melio: ‘Mijn grootouders hebben ooit twee prachtige Japanse tuinen laten aanleggen. Dit heb ik als kind van heel nabij mee kunnen volgen. Mijn moeder Inge had zelf al een voorliefde voor deze Japanse stijl waardoor ze heel betrokken en geïnteresseerd is bij wat ik doe. Ik durf haar terecht mijn rechterhand noemen.’

GTP: ‘Is hier dan veel vraag naar Japanse tuinen?’

Tim: ‘Dat begint wel te groeien, maar je zal minder snel een Japanse tuin tegenkomen dan een landelijke. Ik zie het als een uitdaging om mensen met dit concept in contact te brengen, hen die wereld te leren begrijpen. Als de klik er komt, dan worden het echte liefhebbers. Wanneer ik iets ontwerp voor een klant, wil ik het maken zoals het voor mijzelf het beste tot zijn recht komt. Daarbij focussen we niet op de prijs, het hoeft niet altijd veel te kosten. Ik plaats liever een goedkopere pagode die echt tot haar recht komt dan een duurdere die nergens past. Je moet uiteraard je geld verdienen, maar als de cijfers op een gegeven moment belangrijker zijn dan wat je aanlegt of doet, dan verlies je je passie.’

Een goeie leermeester

Tim: ‘Een kleine drie jaar geleden contacteerde Luc van den Berghe mij. Hij is de specialist in oosterse watertuinen die onder andere de tuinen bij mijn grootouders had aangelegd. Hij stelde de vraag of ik zijn zaak wilde overnemen. Hij importeert bonsais, ornamenten en exclusieve materialen rechtstreeks uit Japan. Ik vond dat echt een hele eer want voor mij was zijn bedrijf altijd het toonbeeld voor mijn eigen zaak. Uiteraard blijft Torii doorgaan, maar langzaamaan willen we de twee laten samenvloeien tot een sterk gespecialiseerd tuinaannemingsbedrijf onder mijn leiding.’

Japanse ornamenten

Tim: ‘Een uniek ornament moet terechtkomen bij iemand die de waarde van het stuk kent. Bij het opmaken van mijn offerte zal ik soms iets van de prijs doen omdat ik weet dat het mooi zou staan in de tuin en mensen het écht zouden appreciëren.’

GTP: ‘Heb je dan iets in die richting gestudeerd?’

Tim: ‘Ik studeerde in de humaniora Latijn-Wetenschappen en koos daarna voor biologie in Leuven. Ik wist toen al dat ik geen bioloog wilde worden want ik ben iemand die met zijn handen werkt én ze graag vuilmaakt. Zonder dat ik er erg in had, was ik tijdens de lessen of in mijn vrije tijd van alles aan het opzoeken over planten en gesteenten. Nadien ging ik dan na waar ik die kon bestellen voor in de tuin. Het vak geologie boeide mij, en niet omwille van de wetenschappelijke kennis over gesteenten. Ik begon dan uit te zoeken waar ik die stenen zou kunnen vinden en hoe ik ze zou kunnen gebruiken in tuincreaties. Net voor mijn eindexamens in juni had ik mijn ondernemingsnummer reeds aangevraagd en onder het statuut student- ondernemer probeerde ik beide te combineren. Ik behaalde mijn diploma biologie en ging verder met tuinarchitectuur in flextraject. Zo kon ik deze opleiding afwerken en tegelijk mijn bedrijf uitbouwen. Maar na een jaar en een maand ben ik met de opleiding gestopt: ik kreeg te veel aanvragen en koos ervoor om mij volledig op mijn zaak te richten.’

Inge: ‘Ik probeerde Tim te stimuleren om zich zo breed mogelijk te vormen. Hij had de capaciteiten ervoor en een universelere ontwikkeling in lijn met zijn interessegebied was voor mij een meerwaarde op zich. Ik zag het grotere geheel. Een universele vorming maakt je als mens en dat is een waarde die je je hele leven lang meedraagt. Ik ben ervan overtuigd dat Tim hierdoor meer te bieden heeft als mens en als ondernemer. Als ik achteraf bekijk hoe hij het toen allemaal gedaan gekregen heeft, ben ik echt wel fier. Dat vraagt veel doorzettingsvermogen, wilskracht en discipline. En dat bewijst hij iedere dag opnieuw.’

Zelfstandig starten in volle coronatijden

Tim: ‘6 april 2020, in volle coronatijd, ben ik dan gestart als werkstudent omdat ik toen tijdens de vakanties al wat ging werken. Een zeer interessant statuut zolang je onder een bepaald inkomen blijft waardoor je geen belastingen moet betalen. Dat heb ik anderhalf jaar aangehouden tot ik afstudeerde en nadien ben ik overgeschakeld naar het statuut zelfstandig in hoofdberoep.’

GTP: ‘Torii: vanwaar de naam?’

Tim: ‘Bij de start van mijn zaak zijn we in contact gekomen met een bedrijf gespecialiseerd in het ontwerpen van logo’s en design. Na de eerste brainstormsessie kwamen we al snel tot de conclusie dat een specifieke stijl nodig was om op te vallen tussen al de andere tuinaannemers. Mijn moeder kwam kort daarna aangezet met de naam Torii. Dat betekent letterlijk ‘vogelzitstok’ en geeft aan dat wanneer je onder de stok doorwandelt, dat je een mooiere en betere wereld betreedt. Een elegante manier om uit te beelden wat wij in de tuinen willen terugbrengen. Een torii tref je aan bij de ingangen van heiligdommen en tempels: ze symboliseren de overgang van de menselijke wereld naar de wereld van de goden, de natuurgoden en de voorouders. De torii gaat terug op het boeddhisme en het shintoïsme, de twee belangrijkste godsdiensten in Japan. Een tuinaannemer die voor zijn opdrachtgever een pareltje van diens tuin kan maken, die helpt hem immers ook een nieuwe wereld te betreden.’

Inge: ‘We vonden de betekenis ook heel waardevol naar klanten toe. Of je nu een tuin volledig opnieuw aanlegt of je laat een goeie snoeibeurt doen in het voor- of najaar: altijd start de klant weer met een frisse lei en heeft er een metamorfose plaatsgevonden. Wie krijgt er nu geen goed gevoel als alles weer opgefrist staat? Het heeft te maken met iets nieuws en het geeft je een goed gevoel. Dat is wat Tim wilt brengen, het gaat om de beleving.’

Tim: ‘Ik ben doodblij met wat ik doe. Ik zie mezelf elke dag groeien als ondernemer en als tuinaannemer. Dat motiveert!’

GTP: ‘Leggen jullie dan enkel Japanse tuinen aan?’

Tim: ‘Nee, uiteindelijk doen wij ook gewone aanleg en onderhoud. De klant blijft koning dus wanneer men vraagt om een strakkere of landelijkere tuin dan doe ik dat met evenveel plezier. In dat opzicht ben ik voor anderen in aanleg niet echt concurrentie. Je hebt bijvoorbeeld bepaalde bomen zoals bonsais en vormbomen waar je echt wel moet weten wat je aan het doen bent. Als je in een grote tuin een boom hebt die je wilt leiden met niveaus dan moet je een visie hebben. Veel mensen gaan voor de bomen die er goed uitzien, maar voor mij is de minder mooie boom de grootste uitdaging. Belangrijk is ook de manier van tuinonderhoud. Neem bijvoorbeeld buxussnoei: dit kan je machinaal als bandwerk uitvoeren of je neemt je manuele knipschaar voor een mooier resultaat. Geen bandwerk, maar handwerk. Dat is toch veel authentieker? Dit leerde ik door te kijken naar snoeiwerk. Het gaat hem voor mij om het resultaat in combinatie met de techniek. Ik ben er wel trots op dat ik een klein beetje Japanse knowhow geïntroduceerd heb in mijn eigen streek en zo als jong nieuw bedrijf mijn stempel al heb kunnen drukken. Zo gebruik ik voor het tuinwerk bijvoorbeeld de échte originele driepootladders van Hasegawa. Sinds ik hiermee aan de slag ben, merk ik dat meer en meer collega’s in mijn omgeving er ook mee beginnen te werken. Als je met passie werkt, dan straal je dat af op je omgeving.’

GTP: ‘Gezien jullie specialisatie is jullie werkgebied ruim, mogen we aannemen?’

Tim: ‘Ja, inderdaad. Als je altijd rond de kerktoren zit, leer je geen nieuwe omgevingen kennen. Onze klanten zitten verspreid over verschillende delen van het land. Uiteindelijk zien mensen je ergens bezig en staat je ‘uithangbord’ steeds in andere regio’s. Omdat we niet alleen tuinaanleg en onderhoud doen, kunnen we ook voor andere diensten zoals de herstellingen van filter- en beregeningsinstallaties reclame maken.’

GTP: ‘Hou je dan vast aan een strakke planning?’

Tim: ‘In het begin probeerde ik dat, maar de weersomstandigheden laten dat ook niet altijd toe. Ik werk zo goed als zeven dagen op zeven waardoor ik met bepaald werk nog kan schuiven. Je past je aan met bepaalde werken of je verschuift ze, maar ik zorg er altijd voor dat de ene werf afgewerkt is voor ik een andere start.’

GTP: ‘Hoe zou je de Japanse stijl omschrijven?’

Tim: ‘In Japanse tuinen heb je enkele standaardelementen die steeds terugkomen en ervoor zorgen dat een tuin in evenwicht is. Je hebt enerzijds zachte elementen zoals planten, koi en water en anderzijds harde elementen zoals zand, rotsen en ornamenten zoals pagodes en lantaarns. In de filosofie van de Japanse tuin zit het idee om mentaal te kunnen reizen: heel inspirerend. De tuin oogt statisch, maar wanneer je erdoor wandelt, wordt hij heel dynamisch. Een Japanse tuin is een miniatuur van een weids landschap waar je jezelf in waant.’

De diepgang van de Japanse tuin

Zachte elementen

Hellingen, watervallen, cascades, koivissen en koivijvers horen bij waterelementen.

Harde elementen

Je hebt de kleine kiezelsteentjes die ‘droog water’ symboliseren. Met een brede hark ga je dan rechte lijnen harken of maak je gebogen lijnen rond de rotsen. Daarnaast is het harken van het zand dan weer een daad van meditatie, net als de verzorging van de planten of de handmatige vormsnoei.

De rotsen symboliseren de positieve of negatieve gebeurtenissen of de mijlpalen in het leven. Een geboorte, huwelijk, overlijden enzovoort. Het geharkte, rechte patroon dat water voorstelt, staat voor rust en vrede in je leven. De boogjes rond de rotsen stellen dan de golven in de zee voor, synoniem voor datgene wat verstoort, rimpelingen in het leven maakt en onrust geeft.

Soms kan het ontwerp heel strak en perfect zijn. De andere keer mag het wat verwilderd in combinatie met bos. Een tuin kan je gewoon mooi vinden of je kan er iets in zien.

Tim: ‘Luc, van wie ik de voorliefde voor Japanse tuinen meekreeg, vertelde mij over een boeddhistische monnik die hij tijdens een van zijn reizen aan het werk zag. Die monnik was bezig met blaadjes van tuinbonsai bijeen te harken om daarna rustig en bewust enkele blaadjes terug te gooien onder de boom. Hij gaf ze als het ware terug aan de natuur. Dát is wat ik bedoel: het gaat om de beleving en wat je erin ziet.’

Risico’s nemen door te durven investeren

Tim: ‘Je start met je idee, ontwerpt een logo en website, regelt het nodige papierwerk naar de overheid toe en dan spring je gewoon. Als je twijfelt, geraak je gewoon niet verder. Een tegenslag incasseer je en is vaak een wegwijzer om je richting wat bij te sturen. Alles is een leerschool. Zo investeerde ik recent in een Knikmops KM170 Tele, een machine die heel aangenaam rijdt, maar wel geld kost. Ik koos ervoor om deze Knikmops bij NCM te kopen, in mijn beleving een dealer die service biedt, eender op welke dag van de week en op welk uur. Ik besef ook dat ambacht en service geld kosten en waar mogelijk probeer ik alles wat ik verdien terug te investeren in goed materieel.’

GTP: ‘Doe je dan alles zelf?’

Tim: ‘De administratieve taken neemt mijn moeder voor haar rekening, naast haar eigen werk. Personeelszaken, facturen, bankzaken, personeelsadministratie of andere zaken kan ik dus gelukkig aan haar overlaten. Ze haalt vaak ook materiaal op zodat ik verder kan op de werf of ze gaat eens een dagje mee werken om mij uit de nood te helpen. Plaatsbezoeken om bijvoorbeeld offertes te kunnen opmaken doe ik dan zelf. Het uitwerken van de offertes ook.’

Inge: ‘Bij mijn job als zelfstandig tandheelkundige moet ik geconcentreerder, verfijnder en specifieker werken waardoor werken in de tuin echt wel een bepaalde rust brengt. Voor mij is het pure ontspanning. Daarnaast is tandheelkunde erg technisch en dat resoneert dan op zijn beurt met de tuinaannemerij.’

GTP: ‘Heeft Torii de ambitie om te groeien als bedrijf?’

Tim: ‘Ik werkte af en toe – en nog steeds – met freelancers, maar het is niet altijd evident om een planning op te maken als iedereen ook zijn eigen klanten heeft. Om die reden heb ik zes maanden geleden iemand vast in dienst genomen. Ik wist dat ik voldoende werk had voor twee personen waardoor ik de stap heb gezet voor het aanwerven van een eerste werknemer.’

‘Exponentieel groeien als bedrijf is nooit echt de ambitie geweest. Het is vooral belangrijk dat de passie blijft en dat we alles zo goed mogelijk kunnen blijven bolwerken voor de klanten. Voor mij is het belangrijk dat ik zelf mee kan blijven werken in de tuin. Uiteindelijk kiezen klanten voor de persoon achter het bedrijf. Je bouwt met je klant een band op waardoor het vertrouwen groeit. Ik wil er zijn voor de klant en van hem leren waar we nog kunnen verbeteren.’

Samenwerking met een golfterrein

Inge: ‘Ik golf al vijf jaar bij Golfclub Krokkebaas in Buggenhout. Nadat iemand van het bestuur mij aansprak over het logo van Torii op mijn auto heb ik hem met Tim in contact gebracht. Hij is dan beginnen meehelpen met het onderhoud van de golfterreinen, iets wat hij nog altijd doet.’

Tim: ‘We hebben een tijdje terug mijn eerste bestelwagen laten wrappen met het logo van de golf van Krokkebaas en van Torii. Uiteindelijk kan ik er nog geen afscheid van nemen. Golfen op zich is niet aan mij besteed, maar ik sponsor wel een hole en de drivingrange.’

Eigen leverancier

Tim: ‘Met mijn collega Kim ben ik het bedrijf en de webshop ‘Eau Pajot’ gestart. Hier kan zowel de particulier als de professional bestellen en al dan niet aan huis of op de werf laten leveren. Voor de mensen die het graag toch eerst willen bekijken gaan we die mogelijkheid ook aanbieden. We willen geen fysieke winkel, maar wel zal het mogelijk zijn dat klanten buiten eens door de stock kunnen lopen. Daarnaast bieden we andere (tuin)aannemers ondersteuning bij het plaatsen van een vijver of zwembadinstallatie. Bij algemene defecten aan de vijver of het zwembad kunnen wij deze dan ook zelf herstellen bij klanten van andere collega’s over heel België. Momenteel hebben we de stock van Luc van den Berghe waar we nog even mee verder kunnen. We hebben voor eind dit jaar een trip naar Japan gepland om onze contacten daar te onderhouden, nieuwe contacten te gaan leggen, en langs die weg onze voorraad verder uit te breiden. Dit werk stopt nooit.’ §

Ook interessant voor jou