Waarde genodigden, beste collega’s.
Van harte welkom op onze jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van Sigma. Vandaag in hartje Brussel in dit prachtige pand. Zoals gewoonlijk zal ik u een beknopt overzicht geven van het afgelopen jaar in cijfers en wat gemijmer over wat er zoal nog gaat komen volgens mij.
Na de rollercoaster jaren 2020 en 2021 zou 2022 wel wat minder zijn in cijfers. Maar aangezien de orderboeken goed gevuld waren zou de duik naar beneden vrij beperkt blijven. Wel, die voorspelling is uitgekomen. Het was natuurlijk ook helemaal niet zo moeilijk om een dergelijke voorspelling te doen.
De cijfers die ik hier ga noemen zijn verkoopsaantallen per eind november , en enkel van Sigma leden. Dus niet vergelijkbaar met de cijfers uit ons Economisch Dossier waar ook een inschatting van de niet- Sigma leden in zit verwerkt. Maar ik heb ze uiteraard wel vergeleken me de equivalente cijfers van november 2021.
De lifttrucks zitten per eind november aan 9844 eenheden, wat een daling is van zo’n 11% tov november ’21. Min of meer in lijn met de verwachtingen maar als we naar de verdeling over de verschillende categorieën kijken zien we toch een paar opvallende tendensen. Waar vorig jaar de thermische heftrucks nog de grote procentuele stijgers waren zijn dat nu net de toestellen waar de grootste procentuele daling opgetekend werd. Omdat ze in absolute aantallen maar iets meer dan 10% van de markt vertegenwoordigen is dat effect gelukkig niet al te groot op het totaal. Elektrische heftrucks daalden met zo’n 6% en magazijntrucks met 9%. Nogmaals dit zijn voorlopige cijfers, december zorgt soms nog voor verrassingen maar de algemene trend is duidelijk.
De generatoren deden het eindelijk in verkochte aantallen een stuk beter met een flinke stijging van 29% tot net geen 3000 stuks maar het moet gezegd dat deze stijging bijna volledig op het conto komt van de kleinste categorie productiegroepen tot 7,5 kVA. Als we die categorie weglaten tekenen we zelfs een daling op van bijna 25%. De noodstroomgroepen deden het wel beter maar ook daar zijn het toch vooral de kleinere toestellen die de flinke stijgers waren. In aantallen was het dus een prima jaar maar in omzet valt het nog af te wachten.
De Burgerlijke Bouwkunde sectie dan. Met in totaal 6701 eenheden op eind november zitten we maar heel lichtjes onder de 6783 eenheden van het jaar ervoor. Maar ook daar zijn er uiteraard binnen de verschillende categorieën wat verschillen op te tekenen. Minigravers, graafmachines op rupsen en verreikers zaten in het verliezende kamp met dalingen tussen de 11 en de 6% Graafmachines op banden, wielladers en dumpers deden dan weer duidelijk beter dan het jaar ervoor. Ook hier een duidelijke stijging van het klein materieel zoals trilplaten en trilstampers. De kortere levertermijnen spelen daar ongetwijfeld een rol.
Alles samen genomen is het duidelijk dat 2022 zeker geen slecht jaar zal blijken en dat het zeker zijn plaats verdiend tussen de betere jaren. En moesten we al die supply chain problemen niet gehad hebben en daardoor kortere levertermijnen zou het jaar ongetwijfeld nog een pak beter geweest zijn. Maar persoonlijk denk ik dat die lange levertermijnen net een heel positief effect hebben. Daardoor verloopt de uitlevering van de massaal bestelde machines gespreid over een langere periode wat de daling veel geleidelijker maakt en dus een zachte landing mogelijk wordt.
Dat brengt ons naadloos bij de vooruitzichten voor het komende jaar.
Inflatie, stagflatie, recessie, … de media slaan ons aanhoudend om de oren met allerhande doemscenario’s. Stijgende grondstoffenprijzen, exploderende energieprijzen, double digit loonindexatie, stijgende intrestvoeten, … een mens zou van minder depressief worden. Op het eerste zicht zou je verwachten dat onze economie op apegapen ligt.
Maar als ik dan om me heen bij klanten, leveranciers en collega’s mijn oor te luisteren leg dan merk ik daar eerlijk gezegd bitter weinig van. Orderboeken zijn nog steeds goed gevuld, klanten melden dat ze nog voldoende werk hebben.
Op de voorbije Bauma beurs had ik verwacht om klanten en leveranciers te zien en te horen met een zeer matig enthousiasme. Niets was echter minder waar. Tot mijn eigen verbazing, en ook van een aantal van mijn leveranciers trouwens, was er behoorlijk wat kooplust en wil om te investeren. En in de voorbije weken is dat nog niet afgenomen. Uiteraard spreek ik hier niet over de private woningbouw, daar laat zich de crisis wel goed voelen. Maar bij infrastructuurwerken en grotere gebouwen blijft de activiteit toch nog flink doorgaan.
Dat onze sector het in de nabije toekomst wat minder goed gaat hebben is eigenlijk evident. We roepen al bijna 2 jaar dat bomen niet tot in de hemel groeien. Maar de grote spectaculaire daling blijft voorlopig uit. En wat mij betreft mag die ook uitblijven. Ik denk persoonlijk trouwens niet dat we een harde klap gaan krijgen maar eerder een geleidelijke terugval. Sommige economieprofeten voorspellen die voor na de zomer of voor begin volgend jaar. Maar in deze bijzonder reactieve tijden van sociale media is er maar één tweet van types zoals bv een Elon Musk nodig om heel het bestel een andere koers te doen uitgaan. Wat ik in mijn jaren voorzitterschap van Sigma geleerd heb is dat het steeds moeilijker wordt om gefundeerde voorspellingen te doen.
Via Elon Musk belanden we dan ook bij een volgend thema dat ik nog even wou aansnijden. De evolutie naar milieuvriendelijker machines. In de automobielbranche is de omschakeling naar elektrische modellen volop aan de gang. Vorige week hoorde ik nog op het nieuws dat 60% van de nieuw bestelde bedrijfswagens elektrisch of plug-in hybrides zijn. Uiteraard wordt dit vooral gedreven door de fiscale incentives of beter, door de fiscale bestraffing van voertuigen met een conventionele verbrandingsmotor. Bij de heftrucks zijn elektrische toestellen natuurlijk al langer de gewoonste zaak van de wereld, maar bij de bouwmachines zijn toestellen met een elektrische, hybride of waterstof aandrijving toch nog maar schoorvoetend aan hun intrede bezig. Er zijn immers nog een aantal serieuze hinderpalen die moeten overwonnen worden om dergelijke machines effectief en rendabel te kunnen inzetten. Eerst en vooral is er de aanzienlijke meerkost, wat natuurlijk een gevolg is van de kleine aantallen. Dit fenomeen verbetert vanzelf van zodra er meer machines geproduceerd worden en er ook meer verschillende aanbieders zijn. De beperkte autonomie is zeker ook een niet te onderschatten thema. Onze machines hebben nu eenmaal vrij grote vermogens nodig en met de huidig beschikbare technologie is het dikwijls nog een beetje aan de krappe kant. Maar ook daar staan we op het punt om een aantal doorbraken te zien om ook deze horde vlot te nemen. En last but not least : de bevoorrading van machines met groene energie op de werf. Hoe ga je een vloot van elektrische machines opladen als die pakweg een nieuwe weg aan het aanleggen zijn ? Of hoe ga je de waterstof bevoorrading organiseren op de werf ? Zaken waar men vandaag nog geen pasklare oplossing voor heeft, maar die toch ook binnenkort zullen opgelost worden. Ik zag reeds een post op sociale media van een grote en bekende fabrikant van bouwmachines (ik ga het merk niet noemen om geen reclame te maken) die al een eigen waterstof bevoorradingsvoertuig heeft ontwikkeld om de door hem ontwikkelde waterstof machines te kunnen vullen. Maar ook voor elektrische toestellen worden er oplossingen bedacht. Ik las in een recent artikel in Cobouw dat langs de A15 autosnelweg in Nederland momenteel door een tijdelijke vereniging van aannemers samen met een energiecoöperatie het grootste snellaadstation voor zwaar materieel ter wereld wordt gebouwd. Door gebruik te maken van de vlakbij gelegen windmolens kunnen de elektrische werfmachines aan 39 snellaadpalen geladen worden. Ook op het project De Groene Boog vlakbij Rotterdam worden bij de aanleg van de energieneutrale A16 ook volop elektrische machines ingezet.
Het zijn dus weer voorbeelden waar de overheid van onze noorderburen de early adopters stimuleert. Ook in België zijn er een aantal initiatieven en steunmaatregelen maar deze zijn dikwijls minder bekend. Om die reden zijn we binnen Sigma gestart met een werkgroep Vergroening. Deze moet in eerste instantie in kaart brengen welke technologieën marktrijp zijn of er binnenkort aankomen en dan ook kijken welke steunmaatregelen er bestaan. Ondertussen staat er ook reeds een overlegmoment met de Vlaamse overheid in de steigers om na te gaan of er extra steunmaatregelen kunnen worden gerealiseerd. Daarover krijgt u in de toekomst zeker nog meer informatie. Ik wil wel nog een speciaal woord van dank in dit verband uitspreken aan de firma Luyckx. We hebben allemaal hun dual fuel graafmachine op waterstof gezien op Matexpo. De bijzonder collegiale manier waarop zij hun ervaringen met de ecologiesteun delen is een voorbeeld voor ons allen.
En nu ik toch aan het bedankten ben : “Bedankt David om ons hier de mogelijkheid te geven in dit schitterende kader onze nieuwjaarsreceptie te kunnen laten doorgaan;” En natuurlijk niet te vergeten onze Algemeen Secretaris Joëlle die alles weer tot in de puntjes geregeld heeft en mij het werk als voorzitter zeer gemakkelijk maakt.
Vooraleer ik het glas ter hand neem gooi ik er zoals u ondertussen wel weet graag nog een citaat of 2 tussen : het eerste van de Amerikaanse president Harry S Truman :
“A recession is when your neighbor is out of work. A depression is when you are out of work.”
Maar zoals ik reeds zei, zover hoeft het misschien niet te komen want zoals de Canadese onderwijsprofessor en auteur Laurence J Peter, beter bekend van het naar hem vernoemde Peter principle ook zei :
“An economist is an expert who will know tomorrow why the things he predicted yesterday didn’t happen today.”
Rest mij dan enkel nog u allen een bijzonder succesvol, inspiratierijk, energiek, gelukkig maar bovenal gezond 2023 te wensen. Gezondheid !
Dries Van Haut voorzitter Sigma
17 januari 2023